Van Freetown de Atlantische Oceaan op naar Vitoria

Woensdagochtend tegen half acht komt ons schip traag maar gestaag op gang. Richting monding van de rivier, waaraan Freetown is gelegen. Rond half negen is de snelheid teruggebracht om vier uur voor de stad Freetown op de rivier te blijven dobberen in afwachting van de loods. Wij bekijken met onze verrekijker de schamele bouwvallen langs de oever, waar rook opstijgt en tegen de berghelling blijft hangen. Hogerop de helling is kennelijk de plek als je het verder in het leven hebt gebracht…. Voor ons de kade, waar aan het begin een klein onderzoekschip ligt afgemeerd. De kapitein van dit schip geeft geen gevolg aan het verzoek de kade vrij te maken. Als wij de lunch net hebben genuttigd, komt ons schip op gang. Op de brug twee loodsen, die tezamen met de kapitein bezig zijn met een heel moeilijke manoeuvre. Ondanks de stroming van de rivier weten zij met zeer lage snelheid van een halve nautische mijl het schip behoedzaam aan te leggen, zonder kade of schip te beschadigen. Een knap staaltje werk! Pas op het allerlaatste moment worden in allerijl door de buurman motoren gestart, trossen losgegooid, omdat de buurman voor zijn gevoel dreigt te worden geplet tussen kade en achterschip….. Wat gelukkig niet gebeurt! De buurman begrijpt duidelijk niet, hoe moeilijk het is zo’n kolos te besturen. Het komt overeen met het verhaal van de personenauto, die de vrachtwagen soms belaagt, door onbegrip voor het totale gewicht en de beperkte bestuurbaarheid van de massa. Toch enige averij aan de romp? Of een kwestie van onderhoud? Er wordt gefotografeerd. Later in de middag zijn twee bemanningsleden driftig bezig met verfrollen op een lange stok de romp bij te werken. De laadklep kan niet goed uitgeklapt of uitgelegd worden. Ik weet niet hoe te benoemen… Hij staat met een V omhoog! Onmogelijk te gebruiken. Het is passen en meten tussen de trossen. Uiteindelijk lukt het, door het schip een halve meter naar voren te verplaatsen… De oprijplaat kan net naast de tros helemaal plat. Samenspel van de mannen die dit regelen. Knap werk! Een echt moeilijke zaak om in deze haven netjes af te meren, geeft de kapitein aan! Hij is opgelucht, dat het goed is gelukt! vertelt hij uit zichzelf als wij elkaar bij onze hut ontmoeten. Wij zijn namelijk buren. Vandaar! In deze haven een beter outillage! Drie goede hijskranen op de kade! Talloze machines om containers te lichten, te verrijden en te verplaatsen. Vrachtcabines met aanhangers om containers te vervoeren. Een deel van het voordek wordt geruimd. Via de laadklep verlaten draglines het schip. Kennelijk wordt er in het laadruim orde geschapen. Een tray bier staat klaar op de loopplank… In elke haven zien wij blij en welgemoed belangrijke beambten voorzien van zo’n presentje over de kade stappen omringd door anderen, die hopen er een graantje van mee te kunnen pikken. Grappig zo’n kleine optocht op de kaai. Er is weinig activiteit vanaf het bovendek te registreren. Interessanter is het wel en wee op het water rondom het schip. Prauwen van vissers. Prauwen afgeladen met mensen. Prauwen vol materialen. Boten, half langszij aan elkaar vastgezet of met elkaar verbonden, varen op 1 buitenboordmotor om brandstof te besparen. Een provisorisch vierhoekig zeil gespannen om de energiekosten te drukken. Of roeien: echt zwaar werken door de stroming van de rivier en zee!
Wij slapen in de haven. Alle dekdeuren zijn afgesloten. Wij mogen niet meer naar buiten als de duisternis zich heeft aangekondigd. Donderdagochtend vroeg blijkt zelfs de laadklep reeds hermetisch te zijn afgesloten, zodra het werk in het ruim was geklaard. Een prettig gevoel, moet ik eerlijk bekennen. Op het voorschip is men nog steeds druk bezig met het laden van containers. Stuwadoors regelen het plaatsen en zekeren, zodat alles netjes stabiel de overtocht over de oceaan kan doorstaan. Die geavanceerde kraan op de kade krijgt die ene container niet geplaatst naast onze kraan op het voordek. Dat gat moet gedicht worden voor de stabiliteit. Met de kraan van het schip lukt het uiteindelijk met beleid, door inzicht geleid. Een oudere Afrikaan krijgt het voor elkaar. Hij krijgt applaus! Hijskraan naar beneden. Alles gezekerd? Check en double check. De stuwadoors verlaten via de touwladder het schip. Blijven echter protesteren onder aan het schip op de kade. Tenslotte worden uit een rugzak meegepikte werkhandschoenen tevoorschijn getoverd en ingeleverd bij de voorman van ons schip. Uiteindelijk is dit kennelijk de deal. Nu krijgen ze hun ingeleverde batches terug!!! En druipen al mopperend af….
Er hangt nu naast de reeds gehesen vlaggen een half rood half witte vlag op de brug. De roodwitte vlag betekent: de loods is aan boord. Dit duidt op beweging. De buurman kiest eieren voor zijn geld: trossen los en tijdelijk elders aangelegd. Geen herhaling van gister! Onze trossen los. Vrijkomen van de wal 180 graden draaien en met de loods naar de monding van de rivier. Halverwege klimt de loods via de touwladder op de loodsboot om zich weer in een nieuw avontuur te storten. Steeds vaker zien wij de loods gehuld in een zwemvest. Kan hij niet zwemmen of is het voor West Afrika net als het gebruik van een helm, veiligheidskleding, schoenen met verstevigde neuzen een verplichting? Niet gek, want via de touwladder een overstap maken is best linke soep! Het is een bijzonder beroep. Geen haven mogen wij aandoen zonder loods: ons schip is te groot!! Loodsen verplicht!!!
Tegen twaalven beginnen wij aan de oversteek van de Atlantische Oceaan. Het gaat om ongeveer 1800 Nautische mijlen, wat als afstand tussen Freetown en Vitoria opstaat. Weer wat ontwend: het varen op de golven. Maag en hoofd komen in opstand! Bij de reling zitten in de frisse lucht: het nare gevoel verdwijnt! Wat een geluk!
1900 ton gelost in de haven van Freetown. Nog een kleine 5000 ton in het ruim en op het voordek bepalen mede onze ligging op zee. In ZW richting -219—220 graden in een rechte lijn over de oceaan. Vrijdagochtend de eerste etappe over de Atlantische Oceaan gemarkeerd. Heel veel wind! 10.30 uur verzamelen op de brug. De kaptein in zijn witte overall op stevige grijze schoenen voorzien van een goed profiel staat op ons te wachten. Vier passagiers op badslippers worden verzocht zich van steviger schoeisel te voorzien. Te gevaarlijk op trappen naar het ruim. Je zou er afglijden en wat breken. Eerst een bezoek aan de brug. Wij mogen kijken en vragen stellen en wij worden verteld, dat wij welkom zijn de resterende dagen van onze reis, mits de bemanning niet intensief met moeilijk werk bezig is. Belet vragen of het gelegen komt. Met de kapitein voorop begeven we ons naar het trappenhuis. Normaliter voor ons verboden terrein. Slot wordt verwijderd. Wij dalen af naar een laag autodek, waar goed uitziende gebruikte auto’s in rijen staan opgesteld. Een trapje lager wederom een laag dek met spiksplinternieuwe Volvo’s, Volkswagens, Porsche’s (een stralend gele of zo’n mooie rode springen eruit) en Mercedessen, in allerlei uitvoeringen keurig ingepakt. Niets beschadigen! Er staat hier voor een kapitaal! We bereiken iets lager de kabelruimte aan de voorzijde van het schip. Gigantische spoelen met kettingen en touwen: ons houvast in de haven! Recht voor je nog indrukwekkender dan vanaf boven op het dek. De kabelruimte achter ter hoogte van de basis van de laadklep, waar de grote gaten zijn opgevuld met prikkeldraad, om te verhinderen, dat er naar binnen geklommen wordt.
Wij bereiken het hart van het schip. De chief officier is druk doende de ballasttanks te ontdoen van het oude water om midden op de oceaan vers schoon water in te nemen. Dit is verplicht! Je moet kunnen aantonen, dat je voldaan hebt aan je verplichting. Een computerscherm brengt het in beeld.
In het hart van het schip is alles in kaart gebracht, is alles te lezen en te beheersen zoals stof en lucht in de controle kamer, in de verschillende ruimtes en op de verschillende dekken. De twee engineers- officieren- zijn druk doende met een reparatie in een goed geoutilleerde werkruimte met een meetlat vastgeschroefd op de vloer. Hartstikke handig: de buis wordt meteen op maat gemaakt door langs de meetlat te leggen. Klaar is kees! Het tussenruim, waar de eigen werkmaterialen voor laden en lossen zijn gestationeerd, olievaten staan. Overal zijn mannen bezig met hun eigen werk. Gedisciplineerd! Geen gelanterfant. Repareren wat nodig is . Onderhoud plegen. Roest verwijderen en verven. Een lust voor het oog om via een rondleiding door de kapitein een beeld te krijgen van waar ieder mee bezig is, tijdens het varen. Je hebt werkelijk geen idee! Het tussenruim, het dek met tractoren, vrachtwagens en onze campers –omgeven door rood wit gestreepte linten ter bescherming en keurig aan de ketting gelegd via de speciale ogen zoals Jan het graag ziet-. Geen ketting bevestigd aan onze assen! Jan haalt opgelucht adem. Een last valt van hem af! De machinekamer: bloedheet en een pestherrie, bestaat uit 3 lagen boven elkaar. Voor ons geen bezoek aan de 2 lagen eronder. We hebben het nu al Spaans benauwd! Via het camperdek, waar sommigen onder toezicht van de kapitein even iets uit hun eigen camper halen, nemen Marie Francoise en Jean Paul de lift naar boven en klimmen wij met zijn allen naar het 12e dek waar we allen onze eigen hut hebben. De bemanning, Jan en ik met uitzicht op zee, terwijl de andere passagiers allen een binnenhut hebben zonder daglicht. Wij zijn drijfnat van het zweet! Onder de douche! Droge kleren aan. Drinken en extra zout op het eten! We komen bij! Hoe houden die mannen daar beneden het uit in hun overall en werkschoenen- vereiste bescherming! Zelfs nog T-shirts en truien aan of bandages of mutsen op hun hoofd onder de verplichte helm! Voor de rest van de dag hebben wij in elk geval weinig energie over….. De dag kabbelt voorbij. Echter een dag om niet te vergeten!
Zaterdag: Jan markeert de 2e etappe, die wij op de Atlantische Oceaan hebben afgelegd. Veel wind! Nog immer richting ZW 216 graden.* Brandalarm* Verzamelen op het bovendek! Iedereen moet een zwemvest aan en plaatsnemen in de reddingsboot. Motor van de reddingsboot wordt gestart, gevolgd door instructie van de chief officier. Gelukkig vals alarm! Het is een oefening! Op mijn zwemvest ontbreekt het knipperlichtje. Hopelijk niet als de nood aan de man of de vrouw is!
Lunchtijd. Verzamelen op het bovendek.