De Braziliaanse kustlijn

De Braziliaanse kustlijn

Op advies van Hendrik Johan keren wij terug naar de camping via het strand. Wij tornen op tegen de wind - gigantisch veel Beaufort -. Hoog water! De golven worden het strand opgezweept. Binnen de kortste tijd is er ternauwernood begaanbaar strand over met diepe sleuven het land in. Begrijpelijk, waarom de regering verbiedt te bouwen binnen een strook van 3oo meter van de kustlijn. Het brute geweld van de zee laat zien wie hier de machtigste is… Talloze restanten van wat ooit hier heeft gestaan... Grote brokken natuursteen en tractorbanden, gevuld met cement, hebben gefaald als versterking. Het niet aflatende natuurgeweld heeft de grondvesten ondermijnd, beukend op de gebouwen beetje bij beetje laten zien, wie hier de sterkste is….Indrukwekkend! Aan de andere kant onbegrijpelijk, waarom de mens de natuur trotseert en uitdaagt: opnieuw bouwen op de plek waar de natuur zijn verwoestende kracht reeds heeft laten zien! Zijn wij zo belust op het uitzicht? Op die eerste rij??? Kunnen wij die ander voor ons niet gedogen? Het behouden huis verwordt tot een gestrand wrak…Hoe prachtig geconstrueerd en gesitueerd ook… Je kunt het hier met eigen ogen aanschouwen! De aanblik van de troosteloze rotzooi laat je voelen hoe klein je bent als mens… Precies op tijd terug in de camper. De hemelsluizen openen zich… Een dag later dan wij aanvankelijk in ons hoofd hadden, gaan wij op weg naar Santa Vitoria do Palmar voor de broodnodige Braziliaanse Reais! Nul op het rekest! De hulpvaardige mannen rondom adviseren ons terug te keren naar Chuy, de grensovergang, die wij eergister hebben gepasseerd… Of wij moeten doorrijden naar Porto Alegre en ons wenden tot een van de buitenlandse banken, die 24 uur per dag geopend zijn. Wij denken aanvankelijk, dat zij ons in het ootje nemen, maar langzamerhand wordt het ons duidelijk. Het is een welgemeend advies! Kennelijk is het voor buitenlanders bijzonder moeilijk geld uit de muur te pinnen!!! Jan krijgt bij elke bank te zien, dat zijn Visa of Mastercard als buitenlandse creditkaart wordt geweigerd! Een van de omstanders legt uit, dat je bijna overal met je creditcard kan afrekenen. Echt niet zo’n probleem… Wij hebben het reeds ondervonden: CONTANT afrekenen op de camping, bij de bakker, op de markt… Mazzel, dat de camping UR $ accepteerde. Inderdaad geen probleem om te tanken, in een grote supermarkt of in een groter restaurant af te rekenen…. Maar buitenaf? Wij gaan voor zekerheid! De man, die ons voorlicht, is bereid US $ 30 te wisselen voor een beetje handgeld. Buitengewoon vriendelijk en lief! Terug naar de grens! Wij passeren zonder te stoppen en zonder aangehouden te worden de volkomen lege Braziliaanse grens en zoeken al rijdend een pinautomaat. In Chuy is het gigantisch druk!! Wat een volk! Wat een auto’s! Door een verkeersregelaar worden wij naar een parkeerplek geloodst in een van de zijstraten van de brede winkelstraat met middenberm voor taxfree shoppen op de scheidingslijn van Uruguay en Brazilië. Jan gaat op onderzoek uit. Ook hier lukt het hem niet geld uit de pinautomaat te krijgen! Uiteindelijk stapt hij naar een geldwisselkantoor. De man adviseert Jan zich naar de ATM van de Bradesco Dia&Noite te begeven. Hij schrijft de naam op een kladje en meldt, dat dit de enige bank ter plekke is, waar buitenlanders met hun buitenlandse creditkaart R$ kunnen pinnen! Jan heeft werkelijk mazzel! Hij loopt zijn benen uit zijn gat, maar vindt tenslotte de ATM!! Het lukt hem R$ 1000 te pinnen! Bovendien accepteert de automaat drie achtereenvolgende pogingen!!! Wij hebben cash!!!
Opgelucht betreden wij voor de 4e maal in ons leven de Braziliaanse bodem. Voor de eerste keer met R$ op zak! Onze zoektocht kan beginnen. Wij passeren de afslag naar onze eerste overnachtingsplaats, waar 80% van de huizen vakantiehuizen zijn, 10% wordt bewoond door gepensioneerden en 10% van de bevolking heen en weer pendelt om elders de kost te verdienen. Een uitgestorven dorp in deze tijd van het jaar! Lekker rustig! Zo stil, dat het de patrouillerende helikopter opvalt, dat wij aan het eind van het dorp tegen de duinen aan staan geparkeerd. Onze wagen wordt gedurende vele rondjes, cirkelend boven ons, uitgebreid vanuit de lucht geïnspecteerd. Niet gek als wij van de Hollander horen, dat er deze week een enorme hoeveelheid drugs is onderschept en in beslag genomen op de weg naar het dorp… Zee en een grensstreek, wat wil je nog meer! Bovendien dun bevolkt! Een geslaagde locatie om drugs en wapens te verhandelen. Laat die helikopters maar regelmatig alles in ogenschouw nemen! Goed voor ons gevoel van veiligheid! Op het gehele vrij verlaten traject langs de kust zoemt er plots een helikopter! Het wordt een vertrouwd geluid! Zelden ontmoeten wij een politiepatrouille op ons pad: een keer of twee? Onveilig voelen wij ons niet, want regelmatig ontmoeten wij lokalen. Het eerste gedeelte bestaat vooral uit weiden met koeien. Niet zulke grote percelen. Geen grote kudden zoals in Uruguay. Langzamerhand wordt de grond drassiger en krijgt meer weg van een moeras. Wij belanden op een dijk met wildroosters door een natuurgebied met Lagoa Mirim aan onze linkerzijde en drassig gebied aan onze rechterkant, die zich uitstrekt tussen Curral Alto en Taim. Prachtige vogels in velerlei maten en kleuren en vele capybara, die razendsnel kunnen lopen en zwemmen. Grappig om hen weer te zien. In Argentinië in Reserva Provincial Esteros del Ibera vorig jaar eveneens gespot! Kennelijk ook herten of andere viervoeters, want anders heb je geen wildroosters nodig, maar wij zien niets wat hier op lijkt. Wij mogen maximaal 40 of 60 km per uur rijden. Het is een schitterend traject! Wanneer wij in Rio Grande belanden komt de pont net van de overzijde aangevaren. Waar moeten wij ons opstellen? Op het hek zit een bord bevestigd met de vaartijden. Wij rijden ernaartoe om het bord te kunnen lezen en zien tot onze verbijstering, dat de laatste afvaart om 16 uur is van maandag tot en met zaterdag. Pech: de laatste pont naar de overkant is reeds vertrokken. Morgen is het zondag en vaart er slechts 3x een boot naar de overzijde. Waar te overnachten? Het beeld van de talloze residenties achter hoge gesloten hekken doemt op, die wij op onze tocht dwars door de stad hebben gepasseerd. Hier in het havengebied? Dan liever terug naar de camping buiten de stad… Een van de werknemers van de pont wenkt ons om het haventerrein van de pont op te rijden. Hij wijst ons waar te parkeren. Hij biedt ons drinkwater aan en vertelt, dat de markt aan de overzijde is als wij iets willen eten. Wat een bof! Wij mogen op het beveiligde terrein van de veren overnachten en zijn morgenochtend als eerste aan bod! De securityman zit op een stoel onder de boom naast onze camper. Kan het nog veiliger en beter worden geregeld?!
Wij vermoeden, dat het een roerige nacht wordt met het busstation dichtbij, de markt en cafés om je te verpozen. Niets is minder waar! Het is op een gegeven moment zo stil, dat alleen het geluid van het klotsende water de stilte verbreekt. Ondanks het feit, dat het nog maar 20.45 uur is, zijn wij meteen vertrokken. Af en toe licht ontwakend, het geluid van het klotsende water rondom registrerend, en weer onder zeil… Uitgerust ontwaken wij bij het gloren van het ochtendlicht, kleden ons aan, ontbijten en zijn ruim op tijd klaar om de voorbereidingen van het personeel van de pont gade te slaan. Het is een hele ploeg, zoals in vroeger tijden bij ons het geval was, voor er werd geautomatiseerd en gesaneerd. De mannen arriveren om alles op het gemakje voor te bereiden. De pont bestaat uit een ponton, wat kennelijk wel bestuurbaar is, maar niet in staat is zelfstandig naar de overkant te manoeuvreren. Een soort sleepboot duwt en trekt de ponton. Alle kabels die gisterennamiddag gebruikt zijn om de 2 ponten en 2 boten goed te verankeren, worden verwijderd om de weg vrij te maken voor vertrek. Motors worden opgestart en gecheckt of ze goed lopen. Een ongedwongen sfeer hangt op het haventerrein. Er wordt gelachen en er worden grapjes gemaakt. Op de wal vormt zich ruim van tevoren een rij auto’s, waar iedereen rustig in zijn auto zit te wachten. Niemand vertoont enige stress, noch op de wal noch op de schepen. Tenslotte staat de securityman op van zijn stoel onder de boom, stapt in zijn geparkeerde auto en vertrekt. Kennelijk het moment, dat alles gaat lopen. De man, die de kaartjes verkoopt, komt op ons af, om ons van een ticket te voorzien. Hij geeft aan, dat wij achter de naast ons geparkeerde auto van een van de mannen van de veermaatschappij, op aanwijzing van het personeel de pont op mogen rijden. Wij worden verwezen naar de linkerrij. Als tweede. De bootsman pakt van de laadklep voor ons, een aantal touwen met 2 blokjes eraan, die hij gebruikt om 1 wiel te blokkeren, zodat wij elkaar geen averij kunnen bezorgen tijdens het varen. Wij vullen met elkaar een lange rij. Wanneer er nog een paar personenauto’s arriveren, wordt de rechterrij aangevangen. De motorrijders staan gezellig met elkaar achteraan onze rij en vullen langzamerhand het vak op. De zwaar geladen vrachtauto met aanhanger uit Osorio wordt als tegengewicht halverwege baan 3 geplaatst en moet opnieuw starten en een stukje optrekken als er een kleine vrachtwagen tegen achten aan komt rijden om achter hem te staan. Een goed overwogen gewichtsverdeling om over te varen. Onze kapitein laat een pont met voetgangers voorgaan, waardoor er ruimte beschikbaar komt om te manoeuvreren. Hij ligt met zijn boot ter hoogte van ons aan de rechterzijde en vaart achteruit om de ponton los van de wal te trekken. Een van de bootsmannen stuurt de ponton, terwijl op de boot de touwen worden gevierd, losgegooid en de boot een halve draai maakt om te verhuizen naar het andere eind van de ponton om langszij te komen liggen, waarna de touwen weer worden overgegooid en alles weer wordt vastgesjord om de ponton naar de overzijde te duwen. De motor van de ponton wordt uitgeschakeld evenals de besturing, terwijl de sleepboot de klus overneemt om de ponton doelgericht door de smalle vaargeul te loodsen in de engte tussen de lagune en de oceaan. Aan de overzijde van Rio Grande ligt Sao José do Norte, waar wij van boord gaan en de wagen met diesel volgooien omdat wij niet weten, wanneer wij weer een tankstation zullen ontmoeten. Om aan te leggen geen capriolen zoals aan de overzijde bij vertrek. Misschien wel een herhaling bij vertrek uit Sao José do Norte zoals bij vertrek uit Rio Grande vanwege het ondiepe water bij de oever… Dit lijkt mij de meest voor de hand liggende reden om het met een ponton en een sleepboot op deze wijze op te lossen. Op de heenweg met Grimaldi in feite in de verschillende mondingen een soortgelijke oplossing om ons schip aan de kade te krijgen of richting zee terug te keren. De associatie met onze bootreis met Grimaldi komt naar boven, wanneer wij de mannen in Rio Grande bezig zien om los te komen van de wal…De landtong tussen Lagoa dos Patos en de Atlantische Oceaan is smal en dun bevolkt. Dennenbossen zijn aangeplant om het zand bij elkaar te houden en de verstuiving tegen te gaan, maar tevens wordt hars getapt. Aan vele stammen hangen zakjes, waar de hars in loopt om regelmatig te legen in drums, die overal in het landschap liggen opgestapeld. Dit hebben wij reeds op grote schaal toegepast gezien. Niet meer helemaal helder voor de geest, maar wij denken in het noorden en oosten van Uruguay dit op grote schaal te hebben zien toegepast. De weg is wat slechter, maar veel beter dan vroeger toen de weg nog een zandweg was en voertuigen vastliepen en geholpen moesten worden om eruit te komen. Gelukkig is de tijd van de heksen, die volgens de verhalen de weg beheksten voorbij, alhoewel er nog vele onaangename weggedeelten in het traject aanwezig zijn. Al passeren wij kleine gemeenschappen, toch zien wij overal stemlokalen, ondergebracht in schooltjes of gezondheidscentra, waar gewacht wordt op kiezers om hun stem uit te brengen vanwege de verkiezing van een nieuwe president. De mensen wuiven als wij passeren. Zoveel afleiding is er niet voor hen. Wij trekken door het Parque Nacional da Lagoa do Peize, wat een mooi natuurgebied is, om de BR 101 te vervolgen en na Mostardas en Sao Simao af te slaan naar Lagoa do Bacupari, waar wij Camping Lagoa gesloten vinden, voorzien van een bord -te koop-. Snel gezocht op iOverland en Camping do Chico gevonden met prima wifi !!!!, elektriciteit, water en een heerlijk warme douche, die voor ons wordt schoongeveegd. De toilet houden wij voor gezien. De Lagune is in een woord prachtig en doet ons denken aan een meer op de grens van Argentinië en Chili. Echter een groot verschil: Daar waren wij helemaal alleen! Hier rijden auto’s met bootjes op de trailer langs onze camper om in de lagune te gaan vissen. Zelfs ’s ochtends vroeg als de dageraad daagt, rijden zij onder ons raam door. Talloze wandelaars met hondjes, die niet in de lagune mogen zwemmen volgens instructie op een gigantisch groot bord aan het einde van het pad, waar de lagune begint. Genieten al die hondjes met hun baas van de mooie natuur? Onze voorkeur gaat uit naar dat stille plekje op voornoemde grens... Carla wil graag voor vertrek onder de douche om haar haren te wassen. Je weet, wat je hebt en niet wat je krijgt op de volgende camping! Snel pakt ze haar spullen. Lijf en haren gewassen. Druipnat als een verzopen kat…. Verhip, geen handdoek!!! Die hangt nog in de camper aan het plafond. Weinig hoop, dat Jan dit opmerkt! Eerst de klitten maar uit de haren : je weet maar nooit. Wie weet heeft Jan de geest… Helaas! Carla bedenkt om bij de toiletten Jan te roepen, maar de camper staat redelijk ver verwijderd van het toiletgebouw. Jan hoort niets, temeer daar de wind van zee komt en Carla’s stem meevoert naar de andere kant. De hondjes gaan blaffen, maar Jan denkt: oh, die horen of zien iets… Hij negeert het geblaf. Er gaat geen belletje rinkelen. Hij vindt wel, dat Carla er lang over doet… Tenslotte besluit Carla in haar nachthemd haar handdoek te halen. Jan vindt het een mop, want dit is hem al meerdere malen overkomen. Nu is Carla een keer de klos! Die ochtend passeren wij de camping, die gister gesloten was en nu geopend is. Wie weet heeft de sluiting op de zondag met de verkiezingen te maken… Desalniettemin hebben wij op onze camping prima geslapen, heerlijk gedoucht en door de goede wifi onze berichten opgehaald en verzonden. De weg van de lagune tot de BR101 is slechts een paar kilometer lang maar ontzettend slecht. Letterlijk van de ene diepe kuil naar de andere… Je zit in de veiligheidsgordel, maar desondanks word je alle kanten op gelanceerd door dit gehobbel. Heerlijk als wij de BR101 bereiken! Zo’n grandioze verbetering! Bovendien is dit traject beter dan gister, echter ook veel drukker qua verkeer. De dorpen, die wij passeren, nemen toe in grootte. Lagoa dos Patos strekt zich aan onze linkerzijde uit: een prachtig natuurgebied! Na Capivari do Sul laten wij de afslag naar Porto Allegre liggen, volgen de weg richting Osorio, waar de BR101 overgaat in Via Florianopolis. Nog steeds BR101, echter nu in de vorm van een snelweg met gescheiden rijbanen: 2 rijbanen noordwaarts; 2 rijbanen zuidwaarts. Het lijkt of wij plots in Europa belanden! De intensiteit van het verkeer is gigantisch. Ontzettend veel vrachtverkeer en snelle personenauto’s!!! Wij worden constant ingehaald ondanks de enorme potholes, alhoewel er een snelheidslimiet geldt en wij de maximumsnelheid aanhouden. Het is niet het enige wat verandert. Plots zijn er groen begroeide bergen en dalen na een uitgestrekte laagvlakte! Alsof wij in de Harz zijn beland...Weg platteland! Bananenplanten op terrassen. Steenbakkerijen en keramiektegels in grote rechthoekige stapels klaar voor vervoer. Eindeloze rijstvelden: ouderwets bedekt met een laag water en modern met slechts 3 cm water op het veld op sikkelvormige percelen, die ternauwernood in hoogte verschillen, maar desondanks de hevelwerking benuttend. Koeien en paarden. Zelden schapen of geiten. Een geel/zwarte schoolbus – voorzien van grote letters ESCOLAR - rijdt met ons op; stopt bij een halte langs de snelweg, die dwars door dorpen en steden loopt, om de schoolkinderen uit te laten stappen en ons even later te passeren. Het ritueel herhaalt zich telkens weer. Bij de halte moet je je snelheid verminderen, zodat de kinderen veilig de snelweg kunnen oversteken via een passage in de middenberm, waar de vangrail is onderbroken en verdubbeld. Als het ware is er in de middenberm een zigzag zebra aangelegd, terwijl er op de snelweg weinig meer op een oversteek attendeert dan een bord met de aangewezen snelheid en een bord met een voetganger erop. Iedereen is erop getraind en houdt rekening met de talloze schoolbussen, die onderweg zijn. De grotere plaatsen hebben uitvoegstroken naar de parallelweg, die voorzien is van talloze drempels om het verkeer letterlijk te dwingen de 40 km aan te houden, die op de parallelweg geldt. Een prima maatregel! Dit voorkomt sluipverkeer bij filevorming! Wij zien geen auto die dit probeert als er file ontstaat. De kust komt weer in zicht, wanneer wij heel wat kilometers hebben gedraaid. Bij Laguna is Lagoa de Mirim, wat prachtige vergezichten oplevert. Wij besluiten bij Imbituba eraf te gaan om een blik op de oceaan te werpen, alvorens wij doorrijden naar de camping in Garopaba. Walvissen, afkomstig uit Antarctica, verblijven van juli tot december in de kustwateren ter hoogte van Laguna tot Florianopolis vanwege de aangename temperatuur en rustige zee om jongen te krijgen en ze in deze wateren op te voeden, zodat zij straks in staat zijn de reis naar Antarctica terug te ondernemen en voor zichzelf te zorgen. Wie weet zien wij walvissen als wij op het strand gaan kijken… Het stormt! Carla heeft een buff op haar hoofd om haar haren in toom te houden en voor klitten te behoeden. De wind loeit om haar hoofd. Geen walvissen te bespeuren!!!! Jan wil niet te laat op de camping aankomen. Installeren kost tijd. Prettig om voor het donker valt, gereed te zijn! Op de camping weerspiegelt zich een hoofd met losse lange haren in de spiegel op de deur… Mijn buff??? Afgedaan? In de tas? Binnen? Nergens te vinden!! Er is slechts 1 optie: op het strand in Imbituba heeft de storm het sjaalpetje meegevoerd met de wind… Gewoon van de haren afgeroetsjt… Al eens eerder gebeurd, echter toen op tijd bemerkt, dat de buff miste. Op het pad achter haar, toen ze omkeek… Wie weet heeft iemand geluk en vindt het zo goed als nieuwe sjaaltje … Anders pech: heeft het sjaaltje een zeemansgraf!