Ongekende hoogte

Ongekende hoogte

De kust brengt rust! Wij hebben genoten van het mooie weer. Niet te warm, niet te koud. En droog! De dreiging, die uitgaat van ontoegankelijke wegen door overvloedige regenval of bosbranden door verzengende hitte en droogte, heeft aan kracht verloren. Onze nieuwsgierigheid is geprikkeld door de verhalen van Silvia en Sabine… Wij willen het zelf beleven. Wijngaarden en olijfbomen, her en der verspreid aan onze rechter- en linkerzijde: groene oases in een uitgestrekt woestijnlandschap. Een bizar contrast! De naam Delmonte in grote letters op de pui trekt onze aandacht. Een breed scala van eindproducten trekken in Carla’s geest voorbij. Welke zouden hiervandaan komen? Een spoorverbinding… Reeds in 1852 is de eerste spoorlijn in Zuid Amerika van Copiapó naar Caldera voltooid. De mijnactiviteiten in dit gebied brachten voorspoed, waardoor in deze stad in Chili de eerste telegraaf- en telefoonverbindingen tot stand kwamen en gas kon worden afgenomen voor verschillende doeleinden. Prachtige standbeelden en mooie gebouwen zoals de kerk met 3 klokken sieren het historisch centrum van Copiapó. De Universiteit van Atacama is gevestigd in een oud pand, wat in het geschiedkundig verleden past, doch tevens vanwege uitbreiding van het aantal faculteiten in gebouwen op verschillende locaties, gelegen aan onze route door de stad, die stuk voor stuk passen in het tijdsbeeld, waarin de constructie tot stand is gekomen. Dansende muzieknoten op een notenbalk sieren de gevel van de faculteit voor muziek. Een grappig gezicht! Bij Shell tanken wij diesel én water: tot onze opluchting mét toestemming - ondanks de omringende woestijn -. In elk geval zijn wij heel erg blij met een volle watertank en een tot de nok gevulde dieseltank. Wij zullen het er mee moeten doen, want water en diesel zijn voorlopig niet te verkrijgen. Op een bord langs de weg staat aangegeven, dat pas over 440 km een tankstation beschikbaar is… Jammer genoeg is het Mineralenmuseum in Copiapó tot in de namiddag gesloten. In Tierra Amarilla is een privéverzameling van mineralen te bezichtigen, wat een prima overzicht biedt van wat in de omgeving gedolven wordt. Dat komt neer op heen- en terugrijden naar Tierra Amarilla óf een andere route volgen dan Ruta de Desierto ( Ruta 31 ), welke weg Jan in zijn hoofd heeft. Vandaag willen wij echter zo veel mogelijk kilometers maken om ons lichaam geleidelijk aan de hoogte te laten wennen na ons verblijf in het laagland. Belangrijk om netjes op te bouwen! De vorige reis heeft Jan de opbouw heel goed uitgekiend en hebben wij nooit last van de hoogte gehad! Wanneer wij de stad hebben verlaten passeren wij het industriepark Holvoet. Dit klinkt niet echt Spaans! Enorme voorraden opgestapelde pallets, die hier kennelijk worden geproduceerd! Op onze rondreis zijn wij tot onze verwondering regelmatig geconfronteerd met omheiningen voor vee of ter bescherming van huis en haard en met constructies als een woonhuis of schuurtje opgebouwd uit pallets. Hergebruik of een goedkoop artikel? Rond de kustweg denken wij, dat het om aangespoeld materiaal gaat… Echter verrassend om in de woestijn of in het berglandschap op pallets te stuiten! Iets is beter dan niets… Op splitsingen in de woestijn zien wij verwijzingen naar verschillende locaties, waar mijnen worden geëxploiteerd. Een 45 km ten noorden van Copiapó bevindt zich de koper- en goudmijn San José, waar 5 Augustus 2010 een mijnschacht is ingestort, waardoor 33 mijnwerkers – 32 Chilenen en 1 Boliviaan - op een diepte van 700m zitten opgesloten bij een temperatuur hoger dan 30 graden Celsius. Bij toeval wordt na 17 dagen ontdekt, dat de mannen nog in leven zijn door gebruik te maken van de aanwezige noodrantsoenen in een werkverblijf. In de benauwde kleine ruimte is het moeilijk om het moreel te bewaren. De NASA heeft de opgedane expertise tijdens ruimtevluchten beschikbaar gesteld om de mannen onder de grond emotioneel te ondersteunen en gezond te overleven, door een NASA-team naar het rampgebied te sturen. Op advies van het NASA-team wordt er géén wijn verstrekt naar aanleiding van het verzoek van de opgesloten mijnwerkers, omdat alcohol het moreel en het overleven bedreigt! 14 oktober 2010 zijn alle mijnwerkers weer bovengronds na ruim twee maanden vast te hebben gezeten. Twee dagen lang worden alle mannen één voor één naar boven gehaald, waarbij voorrang wordt gegeven aan degenen, van wie de toestand het meest kritiek is. Een zorgvuldig voorbereide, doch ingrijpende reddingsoperatie, welke geschat is op 20 miljoen dollar. Een mens rilt bij de gedachte aan opsluiting in het binnenste van de aarde, het claustrofobisch gevoel wat een mens bevangt als men weet, dat de redding vier maanden in beslag kan nemen…. Mijnen brengen enerzijds welvaart, maar er zijn meerdere aspecten. Persoonlijk risico tijdens de arbeid en gevaar voor het milieu en de omringende bevolking, doordat mijnafval niet goed wordt verwerkt en opgeslagen. Een aarden wal voor een afvalbassin functioneert niet doeltreffend. Aardverschuivingen en dreigende modderstromen zijn in Zuid Amerika geen onbekend verschijnsel… Geen grap als dit een dorp wegvaagt zoals in Brazilië… Tot onze ontzetting hebben wij de ravage van een aardverschuiving met eigen ogen in het zuiden van Chili aanschouwd. Wij zijn beiden stil, wanneer wij aan deze rampen terugdenken. De gedachten tuimelen door ons hoofd. Ondertussen genieten wij desalniettemin van het landschap op weg naar de Chileense grenscontrole, die 146 km verwijderd ligt van de bewoonde wereld. Nevel op 1500 meter en een nieuw wegdek…. De afslag naar de Laguna Santa Rosa laten wij aan onze rechterhand liggen, daar wij ons einddoel wellicht niet halen met de voorhanden dieselvoorraad. Wij belanden in het Quebrada San Andrés. Er wordt aan dit traject gewerkt, maar gelukkig niet op het moment dat wij passeren! Mazzel, dat wij niemand ontmoeten! Eén rijbaan met de afgrond naast ons. De vangrail ontbreekt op vele plaatsen. Afgebrokkelde passages laten zich raden... Via haarspeldbochten klimmen wij zeer traag omhoog. De auto wil niet trekken! Carla krijgt het Spaans benauwd en haalt opgelucht adem, wanneer de weg breder wordt en niet meer zo steil klimt. Ze moet er niet aan denken, dat de wagen hier op de helling stilvalt… Tussen de bergen ontrolt zich een hoogvlakte, waar wij naast de weg een terrein ontdekken, wat kennelijk door de wegwerkers tijdens de werkzaamheden wordt gebruikt als keerpunt of parkeerplaats. Wij staan niet geheel horizontaal, maar wij zullen hier redelijk kunnen slapen. Helaas zijn wij slechts op een hoogte van 2232 m beland in de regio van Mantos de Oro ter hoogte van kilometerpaal 90, niet ver van de afslag naar Mina Coipa 41 km van dit kruispunt verwijderd, doordat de camper niet wil trekken. Wij durven niet verder te rijden. Dit is de eerste plek in deze verlaten kontreien, sinds vele afgelegde kilometers, waar wij kunnen overnachten. Stel je voor dat wij geen nieuwe slaapplaats kunnen vinden vóór de duisternis valt … Een enkele keer passeert er een wagen: een getoeter of een opgestoken hand als groet. Om 19 uur een claxonnerende Overlander - met Belgisch nummerbord? - in een pick-up met aanhanger, die voorbij racet, terwijl de avondschemering valt. Willen zij de grenspost halen voor sluitingstijd? Jan gaat op zoek naar wat er bij onze camper opdoet… Hij bemerkt, dat de koppeling blijft hangen! Carla suggereert Jan de uitgebreide handleiding van de Unimog te bestuderen, op advies van Sofijan mee in de ruimte van gereedschap en geïnstalleerde techniek, om op zoek te gaan naar wat loos zou kunnen zijn. De hele avond is hij hiermee zoet! Hij heeft zijn kennis opgehaald, hoe dit gedeelte technisch functioneert. Wanneer bij ons de ochtend daagt, staan wij op tijd op om Unimog Donald met de satelliettelefoon te bellen voor overleg. Een uitkomst! Absoluut geen bereik met onze eigen mobiele telefoon! Donald geeft aan, dat lucht in het systeem de boosdoener kan zijn. Ontluchten is echter een garageklus! Hij adviseert de olie in het kijkglas te controleren. Het ochtendlicht toont, dat het beter is de olie aan te vullen. Een bof: Jan is in het bezit van deze specifieke olie. De veer is teveel ingedraaid: losdraaien en opnieuw vastzetten. Jan controleert tegelijkertijd de bandenspanning en past deze aan vanwege het wegdek. Durven wij het aan om verder te rijden of keren wij terug naar de bewoonde wereld? Dóór! Tenzij wij onderweg bemerken, dat er echt iets moet worden nagekeken of gerepareerd. Chili is in dat geval een betere optie dan Argentinië, omdat het importeren van onderdelen in Argentinië werkelijk een groot probleem oplevert, daar de douane het pakket niet of ten langen leste pas vrijgeeft. Echt veel simpeler in Chili te regelen! Onderdelen voor onze wagen bemachtigen is moeilijker dan verwacht, ondanks de vele oude Mercedestypes op de weg, die helaas geen overeenkomstige onderdelen bevatten. Een prachtig berglandschap ontrolt zich aan ons oog! Circuito Seismiles – het traject van de toppen rond de 6000 meter is adembenemend! Wij passeren de Salar de Maricunga – een zoutvlakte -. Wanneer wij op 2500 m hoogte zijn wordt de omgeving groener en zien wij de guanaco’s hun kostje opscharrelen. Een steile afdaling strekt zich voor ons uit na kilometerpaal 100. Paarden en ezels. Kassen. Een groene strook in de woestijn. Op de hellingen zien wij sporen… Van dieren of mensen? Of teistert de wind het landschap en jaagt zand, stenen en grind op over de hellingen? De Paso San Francisco is nog 171 km van kilometerpaal 110 verwijderd. Een tankauto passeert ons op de onverharde weg en werpt een ondoorzichtig stofgordijn op. Wij belanden op 3000m hoogte en zijn nog 31 km van de Chileense grenscontrole en 150 km van de Paso San Francisco verwijderd. Op 3500m hoogte is het een en al zand rondom. Wanneer wij de Cuesta Codoceo bereiken, klimmen wij via haarspeldbochten naar 4400m met schitterende uitzichten op de besneeuwde bergtoppen, nog slechts 20 km verwijderd van de Chileense grenscontrole. Gelukkig ondervinden wij vandaag geen problemen met de koppeling! Natuurlijk vorderen wij slechts langzaam, maar gestaag. Bij het bruingekleurde grenscomplex staat op een bord vermeld, dat zowel voor voertuigen als passagiers verplichte controle geldt. Niet over het hoofd te zien! De grensprocedure verloopt voorspoedig. Snel gefikst! Voor ons strekt zich 90 km niemandsland uit, waarin op Chileens grondgebied zich Laguna Verde bevindt. Wij hebben aan de Chilenen bij de grenspost toestemming gevraagd om hier te mogen overnachten. Als wij het groene meer tussen de besneeuwde bergtoppen voor ons zien liggen is het werkelijk een plaatje waard! Het lijkt alsof je alleen op de wereld bent en overweldigd wordt door een fantastisch landschap rondom je zover je kijken kunt. Wij draaien de afslag op naar de aangegeven coördinaten. Fietsers heten ons hartelijk welkom bij de kleine termas, waar rondom een refugio is gebouwd om de gasten te beschermen tegen barre weersomstandigheden en slaapgelegenheid te bieden. Het water heeft een aangename temperatuur en lokt ons. Buiten zoeken wij een plekje om te parkeren. Knudde! Wij staan ontiegelijk scheef! Onmogelijk om fatsoenlijk te slapen! Er staan kleine tentjes van de drie fietsers en er komen auto’s aan geracet om hier te overnachten, die overduidelijk bekend zijn met de situatie ter plaatse… Dertien personen in een badje van anderhalf bij twee meter?! Balen!! Dit hoeft voor ons niet! Wij verlaten de oever en rijden naar boven om op het uitzichtpunt te overnachten. ‘s Nachts is het ontiegelijk koud! Wij benijden de fietsers in het tentje niet. In de loop van de nacht wordt het duidelijk, dat ons lichaam protesteert tegen het enorme hoogteverschil met de vorige nacht. Uilskuikens zijn wij! Op de Duitse kaart Reise Know How staat niet aangegeven op welke hoogte Laguna Verde zich bevindt. Maps.me geeft op de iPad echter aan, dat wij ons op de hoogte van 4361m bevinden. Zeggen en schrijven 2109 meter hoger dan gisternacht…. Klakkeloos hebben wij ondoordacht de suggestie van onze kennissen overgenomen om hier te overnachten, omdat het zo’n bijzondere plek is. Ja, dat moeten wij beamen! Wij zijn echter beiden niet lekker van de hoogte! Om de klapscheet worden wij wakker en moeten wij plassen. Wij leggen handdoeken onder ons kussen om hoger te liggen met ons hoofd. Wij drinken extra water. Voorzorgsmaatregelen om het risico op hoogteziekte te verkleinen… Om 4 uur worden wij voor de zoveelste keer wakker. Lichtelijk benauwd op de borst…. Ons hart bonkt in ons hoofd!!! Een gevoel alsof je hoofd uit elkaar zou kunnen barsten… Toch een vorm van oedeemvorming? Wij besluiten beiden een pilletje tegen hoogteziekte te slikken, waarna wij ons aanmerkelijk beter voelen en een korte slaap genieten. Wanneer het licht wordt, ontwaken wij, staan meteen op om te ontbijten. Overeind voelen wij ons heel wat beter dan in liggende positie. Een aparte gewaarwording! Zodra wij gereed zijn, gaan wij op weg naar de Argentijnse grenspost. Wij willen zakken, maar wij dalen weinig. Een schrale troost, want wij hebben onszelf verwenst, dat wij ons niet van te voren beter hebben georiënteerd en niet verder zijn gereden om op een lager niveau te overnachten. Duidelijk geen optie om te verwezenlijken… Gelukkig voelen wij ons in verticale positie en met een tabletje in ons lijf zoveel beter dan gedurende de afgelopen nacht!!! Langzamerhand voelen wij met het dalen de lamlendigheid afnemen. Wij wensen niemand hoogteziekte toe, alhoewel dit slechts in lichte mate en kortdurend door ons is ervaren! Er zijn risico’s aan verbonden voor je lichaam! Wees hiervan bewust! De route van Laguna Verde naar de Chileens / Argentijnse grens is grotendeels van de benodigde onderlaag voorzien, maar moet nog worden geasfalteerd. Voor ons rijden de aardige mensen, die wij gister bij het thermaal bad hebben ontmoet. Arme fietsers! Het gemotoriseerde verkeer veroorzaakt geweldige stofwolken, die hen als dikke mist omhullen en het zicht benemen. Hoe langzaam wij ook rijden… De venijnige ijskoude wind jaagt het stof zelfs richting fietsers op! Niemand kan er wat aan doen, maar het is niet prettig voor hen om in te fietsen. Temeer omdat fietsen extra inspanning vraagt doordat de buitenlucht op deze hoogte minder zuurstof bevat. De wegwerkzaamheden eindigen bij de prachtige ouderwetse grenspaal aan de voet van de San Francisco. Het is moeilijk om onderweg de verschillende bergtoppen te onderscheiden. De Ojos del Salado moet binnen ons gezichtsveld liggen. Het is de hoogste piek van Chili met 6893 m en de hoogste actieve vulkaan in de wereld, die gelukkig in 1993 voor het laatst stoom en gas heeft uitgestoten. Van november tot maart kan deze vulkaan worden beklommen. De moeilijkheidsgraad ligt in het doseren van de klim om voldoende tijd te hebben om te acclimatiseren. Slechts de laatste 50 meter vereist werkelijk klimvaardigheid. Mensen hebben de neiging te weinig dagen uit te trekken om de top te bereiken. In feite maken zij dezelfde fout als wij met de camper op weg naar de Laguna Verde... De bergbeklimmers gebruiken de Laguna Verde als tussenstop naast drie hoger gelegen kampen op 4540m, 5100m en 5700m om te acclimatiseren op weg naar de piek van de Ojos del Salado, die in de grensstreek ligt. Men moet toestemming aanvragen in Chili om in dit grensgebied te mogen klimmen. Wanneer de weg zich reeds op grote hoogte bevindt is het moeilijk voor ons te onderscheiden, welke berg het hoogste is. De Argentijnse grenscontrole in La Gruta komt in zicht. Men is druk bezig de grenspost te moderniseren. Bij de immigratie zijn wij snel gereed, waarna wij naar de douane worden verwezen. Hun onderkomen is nog niet gereed. Waar blijft de man met onze spullen, die hij heeft meegenomen? Het wachten duurt eindeloos! Wij maken ondertussen een praatje met politie, leger en een Argentijns echtpaar. Eén van de mannen geeft op een gegeven moment aan, dat de douane wacht op het herstel van de computerverbinding om onze gegevens te kunnen verwerken. Hierbij kunnen wij ons iets voorstellen… Een van de legermensen laat zich niet positief uit over Maxima’s vader, maar evenmin over Maxima. Dit is voor de eerste keer, dat iemand in Argentinië haar over één kam scheert met haar vader. Wij staan perplex! Hij behoort vast tot de opponenten van het oude regime, wat wij kunnen begrijpen. Echter wel vergaand om dochter te duiden als zozo; à la papa... Het gesprek neemt een onplezierige wending. Daarom zijn wij blij als wij bij de douanier worden binnen geroepen voor de afhandeling van de procedure. Wanneer wij buiten komen als wij de zaken geregeld hebben, nemen wij afscheid van de mensen met wie wij hebben staan praten. Het blijkt, dat wij op deze grensovergang diesel uit een drum kunnen kopen. Vrij prijzig, maar Jan vindt het een geruststelling om hier 40 liter aan te schaffen. Dan hebben wij zeker genoeg om het eerste tankstation te bereiken, want wij moeten nog heel wat kilometers afleggen, terwijl Lobbes meer slurpt op deze hoogte. Een bord bij deze grenspost biedt van hier een goed beeld van de drie duidelijk te onderscheiden hoge bergen door de contouren weer te geven voorzien van de bijbehorende naam. Bij de borden die de Paso de San Francisco duiden, gebruiken wij de lunch in het zicht van de zojuist gepasseerde grensovergang, alvorens aan de Argentijnse zijde onze weg te vervolgen. Het glooiende Argentijnse landschap vormt een grote tegenstelling tot het grillige ruige Chileense berglandschap, wat wij achter ons hebben gelaten. Argentinië biedt een prachtig kleurig landschap met groene vlakten rond een verborgen soms ondergrondse rivier waar struikjes van getuigen. Af en toe zien wij smalle stroompjes door het landschap kronkelen. Zes refugio’s ontmoeten wij onderweg, voorzien van een alarmsysteem, gevoed door zonnepanelen, voor noodsituaties. Schoon is het niet binnen, maar het idee op zichzelf om hier te kunnen schuilen en hulp in te kunnen roepen, is toch werkelijk in deze verlatenheid een mooi initiatief! Zeker voor fietsers! Naast Refugio 1 overnachten wij op 2965 m hoogte. Na de akelige nacht bij Laguna Verde genieten wij van een langdurige gezonde slaap. Wanneer wij ontwaken en ontbeten hebben, passeert een Nederlandse Landrover richting Chili met opmerkelijk hoge snelheid zonder halt te houden. Tot nu toe hebben wij hoofdzakelijk rode pick-ups in dienst van de mijnen op de weg over de Paso San Francisco ontmoet. In feite zijn wij geconfronteerd met vrij weinig verkeer. Sinds juni 2017 is dit, voor zover wij ons herinneren, het derde Hollandse stel, wat wij onderweg als Overlander tegen komen. Ieder reageert zo te merken op zijn eigen wijze…. Wij genieten van een prachtige dag en van het buitengewoon schitterende landschap van het Quebrada Las Angosturas met alle kleuren van de regenboog en opgestuwde aardlagen, die soms geheel verticaal staan. Uitlopers als tongen… Cerro Punta Colorada. Het Andesgebergte op zijn mooist! Vóór Fiambala verandert het landschap in een echte zandwoestijn. Wij ontdekken een bank in het dorp, waar Jan van de ATM probeert gebruik te maken. Het wil niet lukken! Onverrichterzake keert hij terug naar de wagen. Gelukkig hebben wij nog Argentijns geld als restant van een vorig bezoek aan Argentinië, toen het eveneens lastig was om geld te pinnen! Naast het bankgebouw bevinden zich cabana’s. De eigenaar is ondertussen, terwijl Jan probeert geld aan de ATM te ontfutselen, zijn beklag bij Carla komen doen, dat Jan met zijn achterkant de oprit deels blokkeert, omdat een jonge vrouw met een grote luxe auto niet in staat is te manoeuvreren en heetgebakerd staat te toeteren… Helaas is het in deze landen eveneens streng verboden vóór een bankgebouw stil te staan en komen hier van alle kanten straten bij elkaar, waardoor het moeilijk is ergens te parkeren. Een ongelukkige samenloop van omstandigheden tijdens de siësta in een uitgestorven dorp op deze 2 mensen en wij tweetjes na! Wij vervolgen onze weg. Tussen de zandduinen door. En passant langs het startpunt van een dagdeel van de Dakarrace 2018, waar wij vorig jaar hebben staan kijken naar loeiende voertuigen, die zich een weg banen door een drooggevallen slingerende rivierbedding, waar wij Monique hebben ontmoet. Een schitterend zonovergoten landschap! Wij worden door loomheid en slaperigheid overmand. Camping Los Olivos in Santa Rosa op 1226m hoogte brengt redding! Een oase in de woestijn! Monique heeft hier haar domicilie! Als backpacker heeft zij in haar jonge jaren de Argentijn Carlos ontmoet, die eveneens in Mexico aan het backpacken was. Liefde op het eerste gezicht… Resulterend in een relatie, waaruit drie leuke dochters zijn voortgekomen. De dochters dragen naar vermogen hun steentje bij om de compound in bedrijf te houden tijdens het vakantieseizoen in Argentinië. In de loop van de tijd hebben zij eigenhandig recreatie vorm gegeven door te bouwen en uit te breiden. Het is een geweldig resultaat voor Zuid Amerika! Wij ervaren een gevoel van thuis komen. Zeer hartelijk worden wij door onze gastvrouw in het Nederlands verwelkomd. Natuurlijk converseren wij onderweg tijdens het reizen samen in het Nederlands. Opmerkelijk is, dat wij steeds vaker naar de juiste Nederlandse benamingen moeten zoeken. Monique kent dit chapiter eveneens. Met zijn drietjes rebbelen wij wat af, terwijl Carlos zich soms in het gesprek mengt, want gedurende de jaren, dat zij samen in Nederland hebben gewoond en gewerkt, heeft Carlos zich verbazingwekkend goed Nederlands eigen gemaakt. Echt knap! Monique en Carla scoren met kletsen. Carla voelt zich als een vis in het water na een geweldig lange periode, waarin wij zelden Overlanders ontmoet hebben, gekenmerkt door weinig sociale contacten. Zelfs niet in het Duits, Engels of Frans, wat inspanning vraagt van je hersenen als je tijdens een gesprek met verschillende nationaliteiten moet switchen, zoals in La Paz, wanneer elk uit een ander land afkomstig is. Soms is een mens in zijn slaap nog bezig in het Duits of Frans te oreren als reactie hierop. Een vreemde sensatie! En een moe hoofd als resultaat! Naast de taalbarrière speelt cultuurverschil een rol tijdens ontmoetingen. Lang geleden tijdens ons verblijf in Nigeria hebben wij reeds ondervonden hoe bepalend voor je eigen normen en waarden het land van herkomst is. Diep in jezelf verankerd. Niet te negeren. Gelijkend op je karakter. Beide aspecten zijn moeilijk te beïnvloeden, vormen een bron, die gemakkelijk tot irritatie leidt, omdat je elkaar niet begrijpt en oordeelt vanuit je eigen referentiekader. Frustrerend en niet plezierig zijn dit soort confrontaties. Nieuwe contacten hebben gelukkig vaak meerwaarde en brengen gezichtspunten, waardoor wij aan het denken worden gezet. Interessant en boeiend! Hollanders onder elkaar dragen hun steentje bij zonder de handicap, hoe de gedachten in een taal, die niet de jouwe is, te verwoorden. Wij relaxen letterlijk en figuurlijk! WhatsApp bijwerken, kaarten downloaden nu wij eindelijk weer fatsoenlijk internet hebben. De route op de wegenkaart met een gele marker bijwerken, zodat duidelijk zichtbaar is, welke weg wij gevolgd hebben. Onze buik, die door de hoogte opspeelde, komt tot rust. Als we zijn bij gekomen, wordt het tijd voor een handwas. Een lama met één staand oor en één hangoor dwaalt rond onze camper. Ooit gebeten door belagers van loopse honden. Het bruin gevlekte paard van de middelste dochter baant zich al gras kauwend een weg over het terrein. Beide gaan hun eigen gang onafhankelijk van elkaar, terwijl de drie honden ertussen door laveren. Regelmatig kruisen de dieren de doorgaande zandweg tussen het bedrijf en het woonhuis. Verkeer houdt rekening met hen en stopt als de lama midden op de weg stilstaat en de passant bekijkt. Ongelooflijk! Niemand raakt geïrriteerd! In het bamboebos naast onze camper is een doolhof en fluiten met name ’s ochtends ontiegelijk veel vogels. Krijsende papegaaien vliegen in de namiddag over. Een pittoresk plekje! Groen, omdat Carlos gebruik maakt van de mogelijkheid, die het gouvernement biedt, om te irrigeren. Aarden gegraven kanaaltjes of goten geleiden het water naar alle delen van het terrein. Er is een tijdschema, dat irrigatiewater wordt geleverd, wat gekoppeld wordt aan de te irrigeren gedeeltes. Carlos werpt dammetjes op om alles op zijn tijd te kunnen bereiken. Pallets functioneren als bruggetjes, zodat je tijdens de irrigatie droge voeten houdt. Creatief! Alle dagen volgen wij de gewoonte om rond enen warm te eten. Op het heetst van de dag – van 3 tot 5 - genieten wij van de koelte van het water in het zwembad, wat heerlijk schoon is zonder bladeren, bloemen of andere troep, zoals verdronken insecten. Resultaat van grote inzet en een dagelijkse schoonmaakbeurt. Een gigantische klus! Erna douchen, badgoed uitspoelen en ophangen en zeker rond zessen in de kleren om muggen en zandvliegen te weerstaan, die met name rond deze tijd bloot belagen. Aanvankelijk in badkleding aan de thee, worden wij lek gestoken, wat soms zelfs in blauwe plekken resulteert… Snel hierop teruggekomen. Thee drinken, tortilla eten met erop een zachte smeerbare kaas, kweepeerjam of kweepeergelei – wat wij boven de jam prefereren- en communiceren. Het is heerlijk om gedachten uit te kunnen wisselen en vragen te kunnen stellen om zodoende meer achtergrondinformatie te krijgen over zaken, welke ons intrigeren. Wanneer op zondag de Argentijnse familie komt buurten en wij eveneens worden uitgenodigd, leren wij empanada’s con picant eten. Zelfs lekkerder dan de gewone empanada’s! Monique vliegt doordeweeks heen en weer, want de zomervakantie zit er bijna op. Via haar krijgen wij informatie over het Argentijnse schoolsysteem. Monique heeft het als docente druk met de herkansing van leerlingen, die het laatste schooljaar een onvoldoende voor haar vak hebben gehaald. Als zij de toets tot een goed einde brengen, worden zij alsnog tot het nieuwe schooljaar toegelaten. De stimulans om het gehele schooljaar je best te doen, vervalt door deze optie voor sommige leerlingen, wat evenmin motiverend is voor leerkrachten, wanneer zij ongeïnteresseerde leerlingen in hun klas hebben of leerlingen die vaak verletten. Het mes snijdt aan twee kanten… Bovendien is de salariëring op een dusdanige wijze geregeld, dat een docent er niet vrolijk van wordt en na pensionering de dupe wordt van het gehanteerde systeem. Afhankelijk van de provincie waarin je werkt, is uitbetaling vaak verlaat, opgesplitst in officieel en zwart. Pensioenberekening vindt uitsluitend plaats op basis van officiële uitbetaling. Consequentie: een klein pensioen. De geldontwaarding in Argentinië is overweldigend, waardoor velen het zeer krap hebben om rond te komen. Zelfs beneden de armoedegrens belanden, als zij niet in staat zijn, er wat bij te verdienen door wat voor reden dan ook. Dit alles valt in het niets, wanneer een leerlinge snikkend haar verhaal vertelt, waarom zij het afgelopen jaar zo slecht heeft gefunctioneerd. Een overleden moeder, een vader die zich niet om haar bekommert en een broer en schoonzus, die haar onderdak verlenen en dulden. Helaas krijgt zij regelmatig niets te eten…. Ongelooflijk triest! Zeker als het waar is, dat veel verzuim en disfunctioneren onder de jongeren te wijten is aan soortgelijke omstandigheden. Hoe kan een kind dan op school functioneren? Leerkrachten mogen zich niet met problemen van de leerlingen inlaten. Er is geen vertrouwenspersoon waar de leerlingen om hulp kunnen vragen. Het systeem kent psychologen, die aan de school verbonden zijn, waar een leerling met problemen naartoe kan gaan. Deze drempel blijkt vaak te hoog. Wij horen op verschillende plaatsen soortgelijke verhalen. Bewonderenswaardig hoe jonge mensen de kracht vinden om er wat van te maken ondanks de misère, die hen treft. Wat een groot verschil kan het maken, waar jouw wieg heeft gestaan…. Beetje bij beetje pakken de dochters de draad op om hun Nederlands te oefenen en te verbeteren. Moeilijk als er zelden Nederlands rondom hen wordt gesproken. De woordenschat zakt weg als je niet regelmatig praktiseert, maar komt boven, zodra je de taal weer gaat hanteren. Opvallend is het aankomen van vrienden en vriendinnen, met wie zij gezellig zelfgemaakte spelletjes spelen, waarvan zij de beschrijving via internet hebben gedownload. Zij leren ons Dos: een nieuwe variant van Uno. ‘n Geweldig plezier hebben wij met elkaar! Achteraf gezien maken wij weinig gebruik van het feit, dat zij Spaans goed beheersen en ons wat kunnen leren. De verleiding om te genieten van deze Hollandse enclave is voor ons te groot! Het verblijf op Los Olivos is voor ons een feest! De dag voor wij vertrekken arriveren een Duits koppel, die wij in 2017 in Bolivia bij Fréderic hebben ontmoet, en een Duits echtpaar en een Zwitsers stel, die enthousiast verhalen over hun gezamenlijk rondje via Paso de Pircas Negras en Paso San Francisco. Zij brengen gezelligheid met zich mee. Node nemen wij afscheid. Voor wij de camping verlaten nemen wij met Carlos aan de hand van de wegenkaart door, welke routes wij zouden kunnen volgen en welke bezienswaardigheden onderweg voor ons de moeite waard zijn om te bezoeken. Wij volgen Ruta 3 – 15km wasbord – zonder iemand te ontmoeten, welke overgaat in Ruta 78. Wij laten Ruta 40 vooreerst liggen. Deels verlegd, voert deze weg nu langs het huis van een hooggeplaatst persoon. Hierdoor volgen wij evenmin de oude weg, waar voor de ogen van de bestuurder van een Unimog zijn vrouw in de afgrond stortte, terwijl zij hem veilig over de smalle weg probeerde te loodsen. Monique heeft indertijd hier veel bemoeienis mee gehad om hem te ondersteunen en de zaken te helpen regelen. Jan heeft voor ons vertrek op internet het verhaal van deze man gelezen en zijn waarschuwing ter harte genomen. Een mens wil dit inderdaad niet meemaken. Frappant, dat wij zonder te weten, in deze kontreien belanden en met Monique kennismaken, die door deze geschiedenis meteen het merk van onze auto herkent. Wij hebben geen spijt van onze keuze. Weinig verkeer. Prachtige uitzichten op het Andesgebergte, waaraan wij parallel rijden in zuidelijke richting. In Tinogasta nog getankt… Eindeloos druk door zeer veel wachtenden in de rij bij het tankstation, waar Jan al gauw genoeg van heeft, maar desondanks op aandringen van Carla op zijn beurt wacht. Wij hebben geleerd, dat soms geknoeid wordt en de brandstof niet de juiste kwaliteit heeft. Op problematiek met de motor door brandstof zitten wij niet te wachten. Het is echter niet alleen de goede kwaliteit, maar de dag van 5% korting, blijkt als wij bijna aan de beurt zijn! De pompbediendes dragen een speciaal shirt, waarop dit wordt vermeld! Ondertussen heeft Carla in de winkel op de hoek Dos gescoord op aanwijzing van Nadine en Jessie. Wanneer wij de provincie Catamarca verlaten en de provincie Rioja binnenrijden hebben wij mazzel. Het is etenstijd: de fruitcontrole is onbemand! Wij kunnen doorrijden! In Tinogasta niet alleen getankt, maar ook royaal voorraad ingeslagen. Gelukkig hoeven wij geen fruit of noten in te leveren. Dat zou zuur geweest zijn na 2 uur in het bezit te zijn van een heerlijke collectie boodschappen! Na Famatina komen wij uit op Ruta 40, die meer in gebruik is dan het prachtige traject wat wij hebben gevolgd. Duidelijk meer verkeer! Via Chilechito en Nonogasta volgen wij Cuesta de Miranda tot Villa Union. Alhoewel wij een jaar terug deze route ook hebben gereden genieten wij wederom volop! Echter wat nu te doen? Onze vrienden Anna & Fritz hebben via WhatsApp contact met ons opgenomen en wij met hen om elkaar te ontmoeten. Echter wij hebben geen signaal en Anna & Fritz kennelijk evenmin. Wat is wijsheid? Carlos heeft ons aanbevolen om via Ruta 76 Laguna Brava te bezoeken… Allereerst tanken wij in Villa Union. Hierna besluiten wij na wikken en wegen onze weg te vervolgen en een slaapplaats te zoeken. In een kloof aan de rivier Vinchina 9 km na het gelijknamige dorp, besluiten wij op 1639m hoogte te overnachten als de kloof breder wordt -21 km voor Alto Jagué-. Er is geen regen afgegeven en de lucht voorspelt mooi weer. Wel afdrukken van poemapoten en een nieuwsgierige vos, die ons gadeslaat. Een schitterende plek! ‘n Heerlijk koele overnachting met amper passerend verkeer! Toch met een beetje vervelend gevoel, waarbij wij ons afvragen of wij juist handelen, gaan wij op weg richting de Laguna. Wie schetst onze verbazing als in de buurt van Alto Jagué een auto ons tegemoet komt, die wij herkennen als de wagen van Anna & Fritz!!! En nog een Overlander in een Toyota erachter. Alle drie stoppen wij en wisselen ervaringen uit. De Toyota rijdt door, terwijl wij met zijn vieren overleggen. Het blijkt, dat Anna & Fritz in de veronderstelling verkeerden, dat wij reeds naar Laguna Brava op weg waren. Hun plannen omgegooid en plots bedacht ons tegemoet te rijden, terwijl wij in hun WhatsApp lazen, dat zij naar Ischigualasta waren: een totaal andere richting uit. Een geluk bij een ongeluk, dat wij hier elkaar onverwacht treffen! Wij leggen hen de aanbevelingen van Carlos en de ontmoete Overlanders voor. Fritz zwicht en besluit met ons mee te gaan. Alleen heeft hij zo’n soort traject nog niet afgelegd. Wij besluiten af te reizen en te overnachten bij Refugio El Peñon op 3611m hoogte. Een plek, die zij op weg naar de Laguna hebben gepasseerd. Wij geven onze ervaringen weer hoe wij op de hoogteverschillen hebben gereageerd, maar zij geven aan, dat zij reeds langer in de hoogte verblijven en geen problemen verwachten. Touroperators maken hier een tussenstop om uitleg te geven over deze oude Refugio, terwijl er wat te drinken en te eten wordt aangeboden. Fritz verzorgt de grill, die voor de eerste keer uit het ruim wordt getoverd. Al menigmaal door hem bestempeld als ballast! Nu is hij er toch blij mee! Jan levert de biefstuk aan, die hij gister in de supermarkt heeft laten afsnijden. Dat is zeker een portie voor 2 dagen voor 4 personen! Het is een reuze gezellig weerzien na zoveel maanden! Anna slaapt niet zo lekker. Kennelijk toch wat last van de hoogte. Met zijn vieren genieten wij van het wondermooie landschap langs de Cerro Fandango -5581m hoog-, wanneer wij eerst Laguna Brava bezoeken, waar een vleugel van een verongelukt vliegtuig in het zoutmeer ligt. Aan de overzijde ligt vermoedelijk een deel van de romp. Te ver weg om goed te kunnen beoordelen. Met de Monte Pissis- 6882m hoog- in ons vizier naast de Cerro Veladero -6159m- en de Cerro Bonete -6872m- rijden wij rond de Laguna Brava om het pad naar Refugio Brava te nemen en te vervolgen. Wij parkeren de wagens op de helling om te lunchen en van het uitzicht op de vele flamingo’s te genieten, die aan deze zijde van het zoutmeer verblijven. Fritz blijft bij de wagens, terwijl wij drieën naar beneden lopen. Een moeilijk begaanbaar terrein! Vulkanisch gesteente, waarop je gemakkelijk zwikt. Er wordt verzocht de flamingo’s niet te verstoren en gepaste afstand te bewaren. Desondanks rijden er talloze 4x4 wagens tot de rand van het zoutmeer: georganiseerd toerisme! Terug klimmen naar onze wagens vergt grote inspanning op deze hoogte! Met veel gehijg en buiten adem bereiken wij Fritz, die zijn hoofd slechts schudt. Wij wilden toch zo nodig wat dichterbij… Hierna gaan wij op weg naar Ref. Barrancas Blancas, waar de Argentijnen en Chilenen tezamen de grenspost beheren. Een uitvoerige controle valt ons ten deel! Jan heeft het gehakt eergister nog gebraden, maar heeft vergeten, dat er nog karbonades achter het brood in de vriezer liggen. Inleveren! Evenals de wortelen, uien en aardappelen! Helaas! Zou nu werkelijk alles worden weggegooid of vieren zij feest van de ingenomen artikelen? Soms bekruipt ons weleens twijfel. Fritz mag alle vakken openmaken. Hij heeft een plank om de krik op te zetten als hij een wiel moet vervangen vanwege de ondergrond, zodat de krik niet wegschiet. Hij moet praten als Brugman om de plank te behouden. Hout kan ziekten overbrengen en staat daarom op de verboden lijst. Tevens heeft hij een prachtige bijl om hout voor een houtvuur te kunnen kloven. Nee zeggen de mannen: verboden! Een bijl kan als wapen worden gebruikt! Inleveren! Het klopt, dat officieel deze artikelen op de verboden lijst staan. Bij de grensovergang bij Arica op de poster gelezen! Echter de ene grenspost is de andere niet en beambten zijn mensen: niemand is gelijk! Aangeslagen pakt Fritz zijn bullen weer in. De mannen volgen de voorschriften, maar zijn aan de andere kant buitengewoon vriendelijk en behulpzaam. Anna regelt dat zij water mogen innemen, zodat hun watervoorraad weer op peil is. Ondertussen adviseert een van de douaniers ons om Volcancito te bezoeken, wat nog op Argentijns grondgebied is gelegen. Hij laat beelden op zijn mobiel zien van deze plek. Wanneer de anderen gereed zijn, toont hij hen eveneens de foto’s. Na overleg besluiten wij gezamenlijk de aanwijzingen te volgen van de man en geiser El Volcan te gaan bekijken. Wij nemen de afslag naar rechts in de eerste scherpe bocht en belanden in een prachtig dal. Volgens de douanier slechts 13 km rijden, maar de weg nodigt beslist niet uit tot snel rijden. Regelmatig stoppen wij om keien te verwijderen zodat wij onze banden niet schampen of beschadigen. Wij kruisen een rivier, klimmen omhoog en zien een maanlandschap voor ons liggen en El Volcan. Wondermooi, maar ijskoud! Een ijzige harde wind geselt ons als wij met stokken de wand van de vulkaan beklimmen. Wij hebben moeite ons staande te houden! Onze broekspijpen fladderen om onze benen. Rekening houdend met de vorige nacht geven wij uit voorzorg Anna & Fritz een kaartje van onze pillen tegen hoogteziekte, zodat zij een pilletje kunnen slikken, want wij slapen nu op 4210m hoogte! Zelf hebben zij deze medicatie niet in hun bezit. Met elkaar eten wij in de camper van Anna & Fritz, beschermd tegen de kou, welke maaltijd door Jan en Anna samen is bereid. Carla pakt haar eigen slaapzak, zodat wij elk een eigen slaapzak hebben om ons te beschermen. ’s Nachts is het 0 graden Celsius! Het dak is dicht, maar Carla wil graag het raam bij haar hoofd op een kier voor frisse lucht. Zij heeft het anders benauwd. Het pilletje helpt Fritz, alhoewel Anna opnieuw niet echt lekker slaapt, maar niet dat vreemde gevoel heeft zoals de vorige nacht. Zij is ook wel een beetje onzeker door de ongewone omgeving. Fritz vindt het geweldig en geniet met volle teugen. Dit is waarom hij in deze terreinwagen heeft geïnvesteerd! Wanneer wij de vallei weer uitrijden en tenslotte verlaten is Fritz trots, dat hij dit heeft geklaard. Hij vindt het een geweldige ervaring! Wanneer wij de oude grenspaal op de Paso Pircas Negras voor ons zien opdoemen, maken wij een tussenstop om een fotootje te maken. Ook hier een ijzige wind! Snel kruipen wij de auto in om de afdaling in Chili aan te vangen: talloze haarspeldbochten, gevolgd door de Cuesta El Angel van 12 km lengte. Achter het glas in het zonnetje! Wij stuiten op een gele slagboom, die geopend is, maar binnen niet al te afzienbare tijd zal de pas worden gesloten vanwege de naderende herfst. Even verderop: 2 hoge gele hekken en weer een stuk verder een gele slagboom. Wij hebben geluk, dat het nog mooi weer is! Wanneer wij de hevigste bochten achter de rug hebben, gebruiken wij een breder deel waar wij achter elkaar kunnen parkeren en van het uitzicht kunnen genieten om de lunch te gebruiken. Het is een schitterend dal! 26 km na de grenspalen bevindt zich de voormalige Chileense grenspost -ontmantelde gebouwen die beschikbaar zijn voor fietsers en motorrijders ter overnachting-. Deze pas is zéér winderig! Wij volgen de Camino Internacional over de Paso Pircas Negras. De C-459 gaat over in de C-503. Wij vinden langs de C-503 op 2144m hoogte een mooi plekje om te overnachten (Aquada-Carrizalillo in het Departement Tierra Amarilla). In de luwte in de vallei, waar het niet meer grauw en grijs is en het gebergte vriendelijker oogt. In de ondergaande zon gebruiken wij gezamenlijk de avondmaaltijd, nadat Fritz en Anna tezamen de stoffilter van stof hebben ontdaan, die het op dit traject voor zijn kiezen heeft gekregen. Vanaf de overnachtingsplek rijden wij door het Quebrada Incaico Viña del Cerro Carrizalillo. ’n Woeste kloof, waar zich een riviertje door slingert met enorm grote rotsblokken, die geen idee wanneer, ooit naar beneden zijn gekomen. Zo’n formaat wil je absoluut niet op je wagen krijgen! Al met al een beklemmende passage! Blij, dat we dit traject achter ons kunnen laten, vinden zowel Anna als Carla. Er staat vast niet voor niets, dat het een eigen weg is! Er is echter geen andere route beschikbaar! Wij blijven de C-503 volgen. Tussen wijngaarden door, die naast mijnen zijn gelegen. Een idioot contrast! Is het grondwater hier niet vervuild door de mijnindustrie? Het is niet te hopen! Een mens kan soms beter maar niet alles weten, want anders heb je geen leven. Wanneer wij om 13 uur in Tierra Amarilla arriveren wordt het museum net gesloten. Tijd voor siësta. Een privécollectie van mineralen, die hier in Chili worden gedolven, wordt ter plekke tentoongesteld. Jammer genoeg vissen wij wederom achter het net! Wij rijden door naar Copaipó. Anna & Jan gaan inkopen doen bij de Jumbo, terwijl Fritz en Carla via WhatsApp de berichten binnenhalen en verwerken, maar tevens de wagen bewaken. Wij hebben tot nu toe nooit trammelant gehad door het op deze manier te regelen. Wildwest verhalen zijn ons gelukkig niet ten deel gevallen. Wij tanken bij de Shell en gaan op weg naar de kust. Bij het tolstation paniek: geen Chileens geld! Carla leent geld van Anna, die wel geld bij de hand heeft. Krijg ik niet teveel geld terug, denkt Carla bij het tolstation, als Jan haar het overgebleven geld overhandigt ! Dit klopt toch niet? We moesten toch meer betalen!? Opletten geblazen, want zo direct missen wij de afslag. Wij rijden vooraan… Bij de volgende splitsing staat een minuscuul bordje met mini letters, wat men tijdens het rijden absoluut niet kan lezen. Carla meldt Jan, dat er volgens haar een omleiding wordt geadviseerd, maar ze weet het niet zeker, want ze kan de tekst tijdens het passeren niet goed lezen… Welnee antwoordt Jan, die een heilig vertrouwen in Garmin heeft. Hij kart door, kiest geconcentreerd een parcours parallel aan de uitgezette route op de Garmin, die in feite niet te rijden is. Echt berenslecht terrein! Wij kunnen elkaar ternauwernood verstaan door de herrie! Fritz, die achter ons rijdt in zijn spiksplinternieuwe wagen, verwenst de weg net zo hard als wij, maar hij heeft zelf aangegeven graag naar deze camping toe te gaan… Wij zijn bovendien absoluut niet de enige, die dit traject volgen: talloze 4x4 personenauto’s en pick-ups racen ons tegemoet of passeren ons. Wij hebben het benul van afstand en tijd verloren tijdens onze zoektocht om de diepste gaten en de meest mulle sporen en plekken te omzeilen. Het lijkt wel een autocrossterrein! Tenslotte bereiken wij de kust. Boven op het duin zoeken wij de toegang tot de camping, die in de diepte tussen de duinen ligt verscholen. Het is een soort EKO-camping. Prijzig! Euro 40 per dag: koud water onder de douche en elektriciteit van 20-24 uur, bestaande uit een peertje onder de rieten parasol boven de tafel naast onze camperplaats en één USB-aansluiting. Een steil pad voert ons naar een prachtige plek in een kom onder aan het duin aan de Stille Oceaan. Playa La Virgen! Inderdaad een maagdelijk strand! Fritz heeft het gehad! Hij installeert zich op een gemakkelijke stoel. Zijn diabetes is door de hoogte enigszins ontregeld, maar de rust doet hem goed. De anderen stellen orde op zaken. Carla onderneemt stappen om Anna het tolgeld terug te betalen en bemerkt, dat wij beiden goed in de bonen zijn geweest! Carla blijkt Chileens geld in haar handtas te hebben, maar eroverheen te hebben gekeken. Anna heeft Carla Argentijns geld geleend en heeft zelf ook met Argentijns geld betaald, in de veronderstelling, dat zij Chileens geld heeft gepakt… Geen van tweeën hebben wij dit op het moment suprême bemerkt en Argentijns wisselgeld teruggekregen! De wagens zijn echter wel aangeslagen voor het duurdere tarief! Beiden moeten wij om onze klunzigheid proesten van het lachen! Wij houden elkaar nog 2 dagen gezelschap, terwijl wij alle vier onze eigen gang gaan, maar wel gezamenlijk het avondeten nuttigen. Het is buitengewoon warm in de laatste dagen van de zomer! Voor de eerste keer zwemmen wij in de Stille Oceaan en genieten van de zee. Geen gevaarlijke stroming in deze kom! Gedurende de laatste week van het zomerseizoen zijn er veel vakantiegasten present, die evenals wij van de nazomer genieten. De mannen vullen met een gieter de watertank van de camper door talloze malen het duin te beklimmen. Op en neer naar boven! Eveneens om de toilet te legen! Wat hebben wij het getroffen met hen! Jan doet nog klein onderhoud aan de wagen. Heerlijk als je op zo’n plekje stilstaat en dat kunt regelen. Hij verhangt de vuilnisbak, want dat vindt hij efficiënter. Zo kan er precies een paar schoenen tussen staan. Aanvankelijk duikelt de bak regelmatig naar beneden, naar buiten op de grond, maar dat aantal keren neemt snel af, want vuilnis rapen is geen aangename klus! Zeker niet als door de straffe zeewind de vuilnis wordt opgepakt en wij over de omringende rotsblokken moeten rennen om te pakken wat er te redden valt… Een mens leert snel! Wij willen met 7 weken bij Heinz en Sylvia in Uruguay arriveren om de wagen voor te bereiden op ons verlof. Dit is de reden, dat wij afscheid van onze vrienden nemen na een zeer aangenaam intermezzo met hen. Hiernaast is het goed om op een hoogtepunt elkaar gedag te zeggen en je eigen weg te gaan. Dan heb je als mens een goede reden om elkaar weer op te zoeken, wanneer dat nogmaals mogelijk is! Een goede herinnering beklijft! Wij nemen desondanks met gemengde gevoelens afscheid, want wij hebben het heel erg gezellig met zijn vieren gehad! Wij zullen elkaar missen! Als Carla Jan begeleidt tijdens het verlaten van de kampeerplek tussen de rotsen, vraagt zij zich af of er druppels aan de achterkant hangen. Is de watertank te vol? Wanneer wij de steile helling rustig omhoog rijden, moeten wij halverwege stoppen om definitief met de mevrouw af te rekenen. Hierna moet er een speciaal hek worden geopend, want de officiële poort is door een hoge wagen omver gereden en nog niet hersteld. De camper moet klimmen! Door de uitgeoefende krachten is het wegdek vol gaten en kuilen! Bij de officiële entree boven aan het duin staat een wacht ter controle of iedereen wel afgerekend heeft, waarna de ketting wordt opzij gedaan om je door te laten. Carla is even ervoor uitgestapt om een foto van de camping te maken, gezien vanaf het hoge duin, terwijl Jan doorrijdt en informeert of er een andere betere weg is om op de doorgaande weg te komen. Jazeker: linksaf slaan en de hoofdweg aanhouden … Carla loopt achter de optrekkende wagen aan als Jan het toegangshek passeert en ziet links en rechts en in het midden straaltjes water uit de wagen lopen… Wat is dit nu? Wanneer Carla dit aan Jan meldt wanneer zij is ingestapt, rijdt hij een stukje verder om de wagen uit de weg te parkeren, waar het horizontaal is, om op onderzoek uit te gaan. De schroefdop van de watertank onder ons bed is losgetrild door het slechte wegdek! Er is zeker 20 liter uit de volle tank geklotst op de steile helling naar boven!!! Eerst de veel betere weg naar Puerto Viejo gereden, een fotootje gemaakt van het dorp gelegen aan de baai en berichten binnengehaald bij de paal. Vuilnis in de container! Op weg via een prima asfaltweg langs de kust in zuidelijke richting! In Caleta Pajonales vinden wij een keurig plekje om de nacht door te brengen en de achterkant open te gooien om de boel droog te krijgen na deze overstroming… Alles laden wij uit onder ons bed… Gelukkig schijnt de zon in de wagen en waait de wind, waardoor veel is gedroogd, maar nog niet alles kurkdroog is. Zelfs hier op het strand kunnen wij via een mast WhatsApp ontvangen en verzenden, waardoor wij de kinderen op de hoogte kunnen stellen. Morgen opnieuw de achterkant open gooien! Zo gezeid, zo gedaan! Pas om 13.30 uur komt de zon door en steekt de wind op! Jan heeft letterlijk de hele zooi onder ons bed eruit gehaald: latten en balken plus vloerbedekking! Alles is nat! ’t Droogt gelukkig! Op tijd ingeruimd: 16 uur! Alles anders weer vochtig, want de mist komt rap uit zee opzetten. Thuis ook al ellende: tijdens een storm is de schoorsteenkap eraf gewaaid en heeft het op verschillende plekken ingeregend. Wat de wind al niet kan veroorzaken… Moeizaam uit te vinden waar de lek zit… Zeker voor degenen die zorg dragen voor ons onderkomen. De schade wordt netjes gemeld. Wij vergeten, dat dit de regels zijn in Europa. Gelukkig hebben wij hulp van alle kanten! Welgemoed gaan wij de volgende dag weer in zuidelijke richting op pad. Wie schetst onze verbazing als wij plotseling ter hoogte van Carrizal Bajo Anna & Fritz als tegenligger op ons af zien komen. Wij zijn helemaal verbouwereerd! Zwaaien naar elkaar! Er rijdt een zware vrachtwagen achter ons, waardoor wij niet kunnen afremmen. Wanneer wij keren en terugrijden zien wij hen in geen velden of wegen meer. Het blijkt, dat zij ook hebben overwogen te stoppen, maar zij hebben ons zien doorrijden en hebben alsnog besloten door te rijden in de rij auto’s. Bij Playa Blanca hebben zij geslapen met warme douches op zonnepanelen voor slechts CH$ 8000! Het landschap is prachtig en heel apart. Heel veel soorten cactussen! Hier bevindt zich de Flowering Desert! Helaas nu niet in bloei… Mijnen worden hier geëxploiteerd, waardoor de wegen worden verbeterd en wij onverwacht hier een prachtige nieuwe asfaltweg aantreffen. Wij rijden tot Huasco Bajo en laten Huasco liggen, waar wij geen supermarkt zien, maar wel een groot schip en een fabriek of een elektriciteitscentrale, gelegen in zee. Grauw en vies! Onaantrekkelijk! Door de olijvenvallei rijden wij de C46 via Freirina naar Vallenar, waar in het centrum zich een Unimarc bevindt zonder een parkeerterrein, waar wij de wagen kunnen parkeren. Jan sjouwt zich rot met de boodschappen. Drinkwaterflessen van 6 liter wegen als lood! Wij nemen de afslag naar het 1e ESO-Observatorium in Chili in La Silla. Wij passeren grote terreinen vol zonnepanelen! Een smal weggetje naar de ingang, waar wij in het rivierdal een overnachtingsplekje vinden. Even later passeert ons een kudde ezels met de hun begeleidende herders. Een fraai beeld! Papegaaien maken herrie en ijveren met de gieren om de slaapplaats in de bomen niet ver van ons verwijderd, maar zij delven het onderspit en moeten wijken. Wanneer wij de volgende ochtend vertrekken, treffen wij een Zwitserse auto op de plek van de coördinaten, die na ons moet zijn gearriveerd en ons moet hebben zien staan. Als wij passeren gluurt er een man vanachter de gordijnen, die wegduikt als Carla hem opmerkt en naar hem wuift. Wij laten het Observatorium achter ons, passeren de zonnepanelen en de airstrip El Virgin om de weg te vervolgen richting La Serena. Langs cactussen en mijnen! Geen gelegenheid om een plasje te plegen of te lunchen! Alle zijwegen zijn gebarricadeerd omdat het om toegangswegen gaat voor mijnexploitatie. Dit is onprettig! Tenslotte slaan wij af naar Caleta San Pedra vóór La Serena, waar wij eindelijk kunnen stoppen om te toiletteren en te lunchen! Wanneer wij door de stad rijden ontvangen wij berichtjes. Wolfgang en Barbara zijn neergestreken in Vicuña en hopen ons daar te kunnen ontmoeten. Wij melden ons bij het Hostal, waar wij voor 4/3 x de door Barbara & Wolfgang betaalde prijs mogen overnachten. Dit is belachelijk! De man is niet te vermurwen en blijft op zijn vraagprijs. Jan zegt Ajuus en Vaarwel. Wij rijden naar de Rancho, die wij zelf in gedachten hadden, doch die heeft geen plek. Deze vriendelijke man regelt voor ons een ander adresje, waar wij het heel erg naar ons zin hebben! Wij eten met onze kennissen in een gezellig restaurant in het centrum en praten elkaar bij. Zij zijn vanuit Argentinië Vicuña binnen gekomen om Chili te bezoeken, terwijl wij Chili verlaten en op weg zijn naar Argentinië via Vicuña. Een gezellig samenzijn! Ons verblijf op Wijngoed en Observatorium Alfa Alda wordt bekroond door een astronomische uitleg, kijken door de telescoop naar de maan met kraters en deuken en verschillende sterren! De kraters op de maan vormen een konijn of haas met oren op een zakdoek. Grappig om te zien! Orion: 7 heldere sterren – 3 op een rij!- als een winkelwagen geformeerd. Sirius: de helderste ster! Andromeda Nevel bekeken: heel veel sterren. Net een wolk! Wij krijgen warme tomatensoep, een plaid en een wijntje om ons, gezeten in het amfitheater, warm te houden tijdens de sessie. Dit is andere koek en echt leuk! Het is echter een latertje na een drukke dag. De zondag is dit keer voor ons letterlijk een rustdag. Wij zijn moe en gebruiken onze energie voor sociale contacten via WhatsApp. Wij zullen meerdere dagen geen bereik hebben. Dit willen wij melden, want anders worden de kinderen ongerust. Met een volle watertank en een volle dieseltank rijden wij het dal uit, richting de pas. Een en al wijngaard! Nieuw, renderend en verlopen. Er zijn netten gespannen, dwars over de wijnstokken heen, om de valwinden te breken en als een kas opgetrokken rondom de wijnstokken om de wijnranken tegen zon en wind te beschermen. Soms liggen er stokken overheen om het net te verzwaren. Men probeert te variëren en uit te vinden, wat het meest afdoende beschermt. Het is in ieder geval te zien, dat de wijnstokken in dit gebied het hard te verduren hebben… Hoe hoger wij komen, lijkt het erop, dat de grond armer wordt en de verschillende gewassen minder goed gedijen. Wij zien vruchtbomen, maar kunnen niet goed bekijken, wat hier groeit. Echter ook olijfbomen. Op de grond op enorme zeilen liggen rode vruchten te drogen. Olijven of druiven om als rozijnen te gebruiken? De bergweg is smal en betonwagens rijden af en aan met een geweldige snelheid. Het blijkt, dat men investeert in duikers voor afwatering! Dat beschermt de weg voor afkalving en ondermijning! De Chileense grenscontrolepost ligt beschut in een bocht en heeft een grote overkapping. Zij zitten lekker warm, maar wij waaien weg op de parkeerplaats onder het grote afdak. Het trekt geweldig! Buiten het gebouw is een gele slagboom, die de douanier voor ons opent. Wij hebben aangegeven 2 nachten in niemandsland te willen doorbrengen om dit keer de hoogte beter voor ons lijf te doseren. Onze wagen heeft bovendien meer tijd nodig om de pas te nemen. Wij kruipen letterlijk omhoog! Van te voren moet je dit melden, want anders gaat men op zoek naar ons. Het is een prachtig woest landschap, waar de weg ons door voert! Wij dalen en stijgen. Belanden in een brede hoogvlakte, waar een onopvallend simpel bord verwijst naar de toekomst. Hier zal de entree zijn aan de Chileense zijde van het Tunneltraject, dat deze bergweg over de Paso Agua Negra zal vervangen. Wij overnachten bij de Laguna Escondida op de hoogte van 3162m. Een schitterende plek in de bocht van de weg omgeven door prachtig gekleurde bergen! Het is koud - 0 graden Celsius - en ideaal om onder je eigen slaapzak plus je eigen dekbed te slapen, waardoor je niet het probleem hebt, dat je partner teveel snokt, jij slechts half bedekt bent en wakker wordt van een koude rug. Haarspeldbochten voeren ons langs gletsjers en bevroren sneeuw in de meest wonderlijke vormen, gefreesd door de ijzige wind en de zon. Prachtig om te zien! Bij de grenspaal van Chili is het ontzettend koud en blaast een geweldig koude wind. Hier zijn wij op 4783m van de Paso Agua Negra. Moet ik echt op de foto, zegt Jan. Hij wil wegkruipen in de camper en het liefst de verwarming opdraaien, die het helaas niet doet! Het is slechts 4,8 graden Celsius en voelt als min 10 graden Celsius! Snel een boterhammetje nuttigen, want wij weten niet wanneer dat op deze route mogelijk is. Ondertussen hebben wij het ijskoud! Wij laten Ruta 41 in Coquimbo in Chili achter ons en starten RA 150 in San Juan Argentinië. Voor ons zien wij de haarspeldbochten op de helling liggen, die als een web de glooiing bedekken. Een man op een fiets klimt gestaag omhoog. Hij krijgt nog heel wat voor zijn kiezen. Wij ervaren de afdaling in het zonnetje als een weldaad. Langzamerhand komen wij op temperatuur! Er wordt druk aan de weg gewerkt! Wanneer wij heel wat gedaald zijn en het dal uitrijden om verder te kunnen zakken in de volgende vallei ontmoeten wij een poort , waarop staat aangegeven, dat hier in de toekomst voor het project voor de Agua Negra Tunnel het Argentijnse portaal zal staan. Wat een gigantische klus zal dit karwei zijn! En verschrikkelijk veel geld kosten! Hebben beide landen voldoende financiële middelen tot hun beschikking? Wij maken het wellicht niet mee, dat de tunnel gereed is… Het is echter een feit, dat zeker in de winter er ternauwernood verbindingen open zijn tussen Argentinië en Chili. Ja, de tunnel tussen Santiago en Mendoza. Dit is precies de pas die wij nog graag willen nemen! Echter wel via de bergweg! Wij zakken de Paso Agua Negra af, genietend van de fraaie uitzichten. Wij passeren de politiecontrole en geven aan, dat wij in niemandsland nog overnachten, daar het ondertussen laat in de namiddag is. Wij vinden een plekje met een schoon uitzicht op de omringende bergen. Wanneer wij aan onze warme hap bezig zijn, stopt er een auto naast ons. Een legerofficier komt een praatje maken om te checken. Ondanks dat wij ons best hebben gedaan, is de boodschap niet overgekomen! Er staat in de papieren: 1 tussenstop! Het levert desondanks geen probleem! Wij zijn terecht! Wij spreken af ons morgen bij de Argentijnse douane en federale politie te melden om Argentinië binnen te gaan. Onze laatste overnachting in niemandsland na een tijdsbestek van enkele weken, waarin wij drie maal zigzaggend het Chileens-Argentijnse grensgebied verkennen met zicht op bergtoppen van ongekende hoogte. Een TOPPER!