Ontplooiing

Ontplooiing
Holambra 2 is onze volgende bestemming. De stichting in 1960 van de kolonie Holambra 2 is voortgekomen uit de in 1948 gestichte Rooms Katholieke kolonie Holambra 1, evenals Nao Me Toque in Rio Grande da Sul. Carambei -voorheen Batavo-, Castrolanda en Arapoti zijn oorspronkelijk gesticht door protestanten in de regio Parana. Ook wel genoemd de ABC kolonies. Deze zes kolonies hebben onderling contacten, ondanks dat alle kolonies in feite niet dichtbij elkaar gelegen zijn. Zo is het reeds jaren een traditie om gezamenlijk deel te nemen aan de Zeskamp, wat elk jaar in een andere kolonie wordt georganiseerd. Tijdens de beginfase waren de contacten gering, doordat de afstand te groot was en iedereen met zichzelf bezig was om een bestaan op te bouwen. Weinig gelegenheid voor sociale activiteiten. Gewoon te druk door het harde werken! Bovendien waren paard en wagen oorspronkelijk het enige vervoermiddel. Pas later was er geld beschikbaar om een auto aan te schaffen. Vroeger was er bovendien de scheiding tussen Rooms Katholiek en Protestant! Niet alleen in Nederland, maar ook in de vreemde: Twee geloven kunnen niet tezamen slapen op een kussen! Dit is echter evenals in Nederland vervaagd. Gelukkig is er nu veel meer onderling contact en dat is maar goed ook! Wanneer wij Holambra 2 binnen rijden, vallen bepaalde zaken op, die de verbondenheid met Nederland etaleren. Molens te kust en te keur… Hollandse gevels. De Nederlandse vlag naast de Braziliaanse vlag, vergezeld door een vlag van de coöperatie, waarop Nederland en Brazilië in het motief terugkomen. Een beeld van de boer, die ploegde voort… En een echtpaar in klederdracht. Prachtige bloemenperken, beregend door een Pivo, verwelkomen ons. Een lust voor het oog! In eerste instantie rijden wij naar het Museum. Gesloten! Wij maken een rondje en besluiten op een lommerrijke laan te parkeren om de nacht door te brengen tegenover het gebouw van de coöperatie. Vele auto’s parkeren naast ons of passeren op de kruisende straat op weg naar de sportaccommodatie. Onze laan maakt deel uit van een populair blok om hard te lopen, te snelwandelen of gewoon te wandelen. Tot het donker wordt! Dan verdwijnt iedereen en is onze laan plotsklaps verlaten. Ook de groep jonge meisjes zijn met vriend en fotograaf vertrokken. Een van de meisjes wordt kennelijk binnenkort 15 jaar. In Brazilië kennelijk een belangrijke leeftijd! Deze verjaardag gaat niet zomaar voorbij, maar wordt groots aangepakt en gevierd. Met de opblaascijfers 15 in goud boven het hoofd en naast haar, geflankeerd door vriendinnen, wordt zij in het park naast de camper in velerlei posities gefotografeerd. In het gras… Op een bankje wat elders onder een boom staat geparkeerd, aanvankelijk bezet is en versjouwt wordt voor het goede doel... Zelfs liggende boven op elkaar gestapeld met een vriend onderop! Het lijkt wel een Big Mac! Vermakelijk om tijdens het avondeten er af en toe een blik op te werpen. Het is een heerlijk rustige plaats om te overnachten. Verfrissend door het windje wat door de openstaande ramen de hitte deels verjaagt, doordat wij wat hoger staan en de wind vangen. ’s Ochtends na het ontbijt stopt een auto naast de onze en worden wij in het Nederlands welkom geheten. Een vriendelijke man, die als kind met zijn ouders vanuit Nederland naar Brazilië is geëmigreerd. Hij nodigt ons uit het museum te bezoeken, waarop wij hem vertellen, dat gister al te hebben willen doen, maar het hek op slot hebben gevonden. Wij laten de camper achter en wandelen naar het museum, waar Toon ons rondleidt en op een kopje koffie vergast. Hij inviteert ons om de camper op het terrein van het museum te plaatsen, zodat wij de aanwezige douche en toilet vrij zijn te gebruiken. Wat een luxe! Wij gaan in op zijn uitnodiging en zijn voorstel om te boeren. Hij vertelt ons, dat de kolonie Holambra 2 in feite net als de twee voorgaand bezochte kolonies, gevormd wordt door een uitgestrekt gebied van vele hectares landerijen en bedrijven buitenaf. Slechts een gering aantal inwoners woont op het dorp of in of rond het bejaardencentrum De Horizon. Toon heeft twee zonen die boeren. Vol trots laat hij hun verspreid liggende bedrijven zien. Er wordt hard gewerkt: de bruine bonen worden deels geoogst! Leerzaam om de gewassen te herkennen! Leuk om bij te scholen! Ook in deze streek veel mais, bruine bonen en sojabonen. Echter ook katoen en suikerriet! De tarwe is reeds van het land. Op de stoppels staan de sojabonen, de bruine bonen of mais. In de landbouw is men in de kolonies op een gegeven moment in de zeventiger jaren gaan experimenteren en door goed resultaat is tenslotte iedereen overgegaan op het systeem “plantio direto”. Er wordt hier niet geploegd of geëgd! In alle zes de kolonies is de grondsoort een soort rode klei, die gevoelig is voor erosie. De landerijen worden gevormd door lichte of sterkere hellingen. Simpel geformuleerd: bij regen spoelt de vruchtbare aarde weg, wanneer men ploegt en egt! De oplossing: na het oogsten stoppels laten staan, die geven de grond structuur en verhinderen, dat de aarde bij regen van de glooiende hellingen wegstroomt, waardoor het nieuwe gewas goed kan groeien. Soms worden de resten van het geoogste gewas alsnog gehakseld, waarna door de zaaimachine een scheur in de grond wordt getrokken voor het zaad en een andere, wat dieper, voor de kunstmest. Minder arbeid. Besparing van brandstof en bestrijdingsmiddelen. De oprukkende erosie van de vruchtbare grond is op efficiënte en ingenieuze wijze een halt toegeroepen! Bovendien gebruikt men in Holambra 2 vanwege het iets minder gunstige klimaat qua regen en zonuren dan in Parana, sinds een jaar of vijftien Pivo’s, die net als in de Elzas en Duitsland de percelen beregenen. Uitgekiend krijgen alle gewassen, waar ze ook staan evenveel water door ingenieuze berekening! De gewassen staan er mooi bij! Even hoog, even ver in de groei! Heel gelijkmatig! De Pivo’s hebben een standaard overbrugging. Hoeveel delen geschakeld worden, hangt af van het perceel en van de financiële mogelijkheden. Een enorme investering! Er is een vast punt, waar omheen wordt gedraaid. Hierdoor krijg je een ronding in het perceel met het gewas. Er is altijd een hoek of punt, die niet kan worden bereikt met de Pivo. Op dit gedeelte wordt doorgaans een minder bewerkelijk gewas gezaaid, waar de boer niet zoveel omkijken naar heeft. Sinds men de Pivo’s gebruikt en de stoppelbebouwing toepast, heeft men 2 ½ oogst per jaar! Een duidelijk hogere opbrengst dan weleer! Wanneer wij de directeur van de coöperatie ontmoeten, laat hij ons in vogelvlucht het bedrijventerrein van de organisatie zien en geeft ons uitleg over het gebruik van de silo’s en gebouwen. Vriendelijk om ons tussendoor een kijkje in de keuken te gunnen. Toon en zijn echtgenote nemen ons mee naar de stallen, waar de zeugen van zoon William talloze biggetjes hebben geworpen. Variërend van net geboren tot meerdere weken, genietend van hun moeder. Lekker aan het drinken of vechtend om een plaatsje. Klimmend op je broertje of zusje en die verdringen. Hiernaast rijden zij met ons door de kolonie en wijzen ons erop, wat ter plekke geteeld wordt. Zij vertellen en informeren ons. Behalve varkensfokkers, zijn er bedrijven, gespecialiseerd in het houden van kippen of koeien. In de loop der jaren is de fruitteelt opgestart. Appels in eerste instantie. Later citrusvruchten, steenvruchten ( nectarines, perziken en pruimen) en bananen. De fruitteelt heeft door de jaren heen te kampen gehad met allerhande problemen! Zo worden bananentrossen tijdens de groei omwikkeld met kranten ter bescherming tegen insecten en vogels. Hier overheen plastic zakken om de kranten tegen regen te beschermen. Tuinders, afkomstig uit Noord Holland hebben zich toegelegd op bloemen- en plantenteelt. Nieuwe activiteiten ontwikkelen zich telkens weer. Zo probeert een ieder zijn eigen middelen van bestaan te creëren. Toon en zijn echtgenote nemen ons werkelijk op sleeptouw om ons een goed beeld te geven van wat de emigratie heeft betekend voor de mensen en de omgeving. Een kleine groep Nederlanders en Amerikanen brengen een bezoek aan Holambra 2. Twee vrouwen van de kolonie hebben de dag ervoor de ontvangstruimte in het Museum aantrekkelijk ingericht voor de groep. Een van de calèches bedekt met doeken , waarop verschillende huisvlijtproducten zijn geëtaleerd voor de verkoop: potten jam, keramiek, handwerkproducten, heerlijke koffie en het jubileumboek, waarin de geschiedenis van Holambra 2 wordt verwoord. De reisleider blijkt evenals wij, indertijd door dezelfde organisatie te zijn geselecteerd om naar Afrika te worden uitgezonden, nota bene in hetzelfde jaar! Het is een aangename ontmoeting! Voor ons allen een heerlijke maaltijd in Club 65, waar tijdens het buffet in een praatje de rol van Nederland voor de slavernij wordt gememoreerd en benadrukt! Een bevestiging van de reeds verkregen informatie… Het is een buitengewoon gezellige dag! Met een feestelijke afsluiting: Sinterklaasviering met 60+ in het gemeenschapshuis! Het bezoek aan Holambra 2 heeft een totaal andere dimensie. Verrassend en leerzaam, maar eveneens een warm onthaal!
Het is een uitdaging voor ons om Holambra 1 te bezoeken. Wat wacht ons daar? Wij merken, dat wij in een meer verstedelijkt gebied geraken. Enorm drukke knooppunten! Helaas! Garmin laat het afweten! Rond Campinas is men druk bezig afslagen te wijzigen om het verkeer beter te laten doorstromen. De afslag, die Garmin aangeeft, is vervallen. Nieuwe afslagen zijn geformeerd. Dit herhaalt zich meerdere malen. Een keer rijden wij fout, maar we komen er samen uit, door wat extra kilometers te rijden. Het telt niet echt aan… Wij geraken in Holambra 1, gesticht in 1948. Wij hebben visioenen van het Westland, wanneer wij de toegangsweg rijden. Kassen, tuincentra, bloemenwinkels…Een heuse echte veiling!!! Nederlandse kenmerken: geveltjes in de vorm van halsgevels, klokgevels, trapgevels, tuitgevels, verhoogde halsgevels en wat alles meer, klompen, bloemen. Een molen naast een welkomstpoort. Een beeld van een boer, die zijn schop in de aarde steekt om zijn werk aan te vangen, bemoedigd door zijn vrouw, die zijn bovenarm vast pakt met een mand aan haar andere arm, symboliserend hoe alles zich hier heeft ontwikkeld… Het lijkt alsof wij in een stukje Holland zijn beland! De opzet van het dorp is weidser dan in de door ons tot nog toe bezochte kolonies, met parken en een strand om te recreëren. En de Club! Opgericht voor de emigranten om te kunnen sporten en een zaal, waar zij elkaar kunnen ontmoeten en opvoeringen kunnen worden gegeven. In de loop der jaren uitgebreid en mede toegankelijk geworden voor mensen van buitenaf. Wij maken hier dankbaar gebruik van! De club heeft een restaurant, waar rond het middaguur een buffet wordt gepresenteerd voor een schappelijke prijs voor een goede kwaliteit, waar wij met plezier elke dag gebruik van maken. De uitbater van het restaurant, Reggie, heeft ons een prima plekje toegewezen op het parkeerterrein onder een grote boom, ter bescherming tegen de zon, die als een gouden ploert, het slapen in de camper onmogelijk zou maken. Wij krijgen water en stroom van hem uit het restaurant en mogen gebruik maken van de koude douches van het personeel. Heerlijk, want het is in deze plaats ontzettend warm!!! Hij vindt het heel erg leuk, dat wij bij zijn restaurant staan, want hij heeft zelf een oud Volkswagenbusje T4, waarmee hij graag op stap gaat. Trots laat hij zien, dat hij er een bed in heeft geconstrueerd. Natuurlijk gaan de twee auto’s tezamen op de foto plus wij… Naast de Club bevindt zich het Museum, waar wij in eerste instantie naartoe zijn gegaan. Gesloten, maar de toegangsdeur staat op een kier. Toon heeft gezegd, dat zijn broer Jan en het museum goede vrienden zijn. Wij hopen, dat wij Jan hier vinden. Jawel! En Jan Derks eveneens! Wij hebben hem zojuist bij de RK kerk ontmoet, toen hij ons de weg naar het museum heeft gewezen ons in de waan latend, dat hij de pastoor is...In feite is het museum gesloten, maar zij maken een praatje, regelen met de Club voor ons, dat wij op hun parkeerterrein mogen overnachten. Jan Derks geeft ons zelfs een preview van het museum, behalve van de Kapel. Hij heeft de sleutel niet! Fijn, dat mensen zo bereidwillig zijn om ons in de vreemde te helpen! Wanneer de Duitse Kanselarij een bezoek aan het museum brengt, laat Jan Derks ons alsnog, het Kapelletje zien! Wij bezoeken de molen, waar de VVV gezeteld is. Een aardige jonge vrouw bemiddelt en arrangeert voor ons een Engels sprekende gids, die uit Bolivia afkomstig is en meteen bij de ontmoeting vaststelt, dat wij zijn land hebben bezocht, want Carla draagt een hoed uit Uyuni! Grappig! Hij is trots, dat wij Bolivia een heel plezierig land vinden om te bezoeken en er te verblijven. In zijn auto maken wij een toer, zoals wij met Sybren en Toon hebben gemaakt, waardoor wij een beeld krijgen van de landerijen rondom en activiteiten in Holambra 1. Weer heel anders… Wij vinden het leuk om op deze manier in een ander daglicht de kolonie te zien belicht. Zakelijker, dat is waar! Toch interessant! De hitte is afmattend! Carla kan haar ogen niet meer open houden en doet een middagdutje. Jeetje, dan voel je je echt wel een oma! Lekker bijkomen op het terras aan het water van de vijver bij Toon zijn zus Maria, die een mooi ingericht restaurant Zoet & Zout heeft opgebouwd. Heerlijk ijs! Maracuja: vers geperst vruchtensap! Gebak en tenslotte een heerlijke cappuccino! Het is goed toeven in Zoet & Zout! Ondertussen hebben wij een aardige stapel wasgoed! Wij informeren bij de op internet gevonden wasserij of wij de was kunnen afgeven. Jazeker, maar de was is pas over een week klaar, daar het wasgoed in Campinas wordt gewassen. Transport en een weekend ertussen. Jeetje, wij hebben niet het plan opgevat hier nog een week te blijven. De kok in de Club heeft ons verteld, dat Simone wast, maar hij weet niet, waar wij haar kunnen vinden. Onverrichterzake keren wij terug naar de winkelstraat in het centrum, waar Carla een blonde mevrouw aanspreekt, die Hollands oogt, om te vragen of zij soms Simone kent en haar adres weet. Geluk! Margriet denkt te weten, waar Simone woont en is zelfs bereid ons ernaar toe te brengen met de auto, wanneer zij klaar is met de boodschappen… Dat is boffen! Zij neemt ons mee naar Simone, begeleidt ons en zet ons af in het centrum, vanwaar wij onze boodschappen thuis brengen. Met Simone hebben wij een afspraak gemaakt, dat zij na het weekend de was klaar heeft. Mochten wij de was eerder kunnen ophalen, dan laat zij het weten. Dat probeert zij, maar het lukt haar niet ons te bereiken via WhatsApp. Hoogstwaarschijnlijk zijn de nullen en plussen voor het landnummer het cruciale punt, want wij hebben uitgevonden, dat de ene mobiel het een wil hebben ingevoerd en de andere mobiel het andere. Goed om te onthouden. Jan Derks heeft ons uitgenodigd op koffietijd in het Sociaal Centrum aanwezig te zijn tijdens het bezoek van Sinterklaas aan de bewoners. Komisch! Een erg leuke Sinterklaas en grappige Zwarte Pieten! Aan de bewoners gaat het bezoek een beetje voorbij, maar zij genieten van de afwisseling. Er is iets te zien! Een van de verzorgsters heeft een mooi gedicht gemaakt, wat zij zowel in het Nederlands als in het Portugees voordraagt, terwijl de Pieten de gymoefeningen moeten doen, die in het gedicht worden vermeld. Leuk bedacht! Zij maakt er wat van! Marie, die samen met Jan Derks zorg draagt voor het Sociaal Centrum informeert ons, leidt ons rond op de compound, waar vele ouderen een eigen huis bezitten, waar zij zelfstandig wonen. Mocht er zorg nodig zijn, dan biedt het verzorgingshuis hulp en kan hier een opname worden geregeld. Zijzelf heeft hier eveneens een gezellige woning en nodigt ons bij haar binnen uit. Fotoboeken worden tevoorschijn getoverd en aan de hand van foto’s vertelt zij haar levensverhaal en en-passant komen wetenswaardigheden aan de orde, die stukjes van de legpuzzel EMIGRATIE vormen. Boeiend! In de middag brengen wij een bezoekje aan Oma Beppie! Het is de naam van het bedrijf, waar men drie soorten stroopwafels kan kopen en Pitkoekjes ( heerlijke kruidnootjes), maar ook Hollandse kaassoorten. Door het grote glazen venster kan de werklijn bekeken worden! Wij trakteren onszelf op normale stroopwafels en stroopwafels met citroen. De glutenvrije laten wij staan. De eigenaresse legt ons uit, hoe de naam PITkoekjes is ontstaan. PIT wordt uitgesproken als Piet van Zwarte Piet, maar is ook de naam van haar vader, een legendarische figuur in Holambra 1. Goed bedacht! Van Sinterklaas hebben wij reeds vernomen hoe men ertoe is gekomen om Pitkoekjes te fabriceren. De stroopwafels geven altijd kruimels! Denk maar aan de markt, waar je een zakje kruimels kunt kopen... Deze Sinterklaas, kleinzoon van Oma Beppie, heeft bedacht de kruimels als basis in de Pitkoekjes te verwerken! Zuinig en inventief met als resultaat: een ontzettend goede kruidnoot!!! Zo dragen Oma Beppie en Vader Piet met hun naam bij aan het promoten van goede producten! In Blumenau hebben wij reeds kennis gemaakt met de stroopwafels van Oma Beppie! De eigenaresse is verrast om te horen, dat de grossier kennelijk zo ver weg haar stroopwafels zelfs distribueert.
Eindelijk hoost het van de regen!!! Ontzettend welkom in deze hitte gepaard gaande met een enorm hoge luchtvochtigheid… Je kunt je warmte niet kwijt! Wij schuilen en bemerken niet, dat een echtpaar tezamen met hun zoon ons komen opzoeken… Wanneer het uiteindelijk droog wordt en wij ons klaarmaken om van de opgefriste buitenlucht te genieten, melden zij zich wederom! Antoine is afkomstig uit Zeeland en is benieuwd naar de belevenissen van zijn landgenoten. Wij hebben een goed contact met hen. Het klikt! Zij nodigen ons uit om morgen te komen kijken hoe zij als gemeenschap in Brazilië Sinterklaas vieren. Wanneer zij richting huis vertrekken, maken wij ons op om een bezoekje aan Noeland te brengen om te zien, wat hier is te doen. Aanvankelijk hebben wij geen idee, waar de toegang is te vinden. Klaarblijkelijk arriveren de meesten per auto! De entree is via het parkeerterrein! Er blijkt nog een smalle doorgang ernaartoe te zijn, maar dat moet je wel weten. Ondertussen hebben wij een behoorlijk kwadraat gelopen: het hele evenemententerrein – Parque Expoflora - rond! In september of oktober was hier de jaarlijkse bloemenshow, wat elk jaar gigantisch veel bezoekers trekt. Het is droog, maar er staan grote plassen op het terrein! Wij komen op de juiste tijd! De schemering is nog niet gevallen, waardoor wij ons goed kunnen oriënteren. Het park stroomt vol met gezinnen. Het is een gezellige drukte, maar niet overvol. In feite blijkt het een soort kerstmarkt te zijn, zoals in Blumenau. In een overdekte hal is een kunstijsbaan geïnstalleerd, waar druk gebruik van wordt gemaakt. Geen ervaring? Instructeurs nemen een kind, voorzien van een helm, aan de hand voor instructie, dicht langs de omheining, zodat er redding aanwezig is… Een uitdaging om schaatsen te leren! Anderen hebben vaker op de ijzers gestaan en schaatsen lustig rondjes in het middenveld… Bij het gadeslaan, realiseer je je dat een ander klimaat ook in dit opzicht zijn eigen consequenties heeft…Kerstverlichting siert Kersttaferelen. Wij genieten en belanden in de rij voor een heuse Kerstman, met wie wij op de foto kunnen gaan. Waarna je de foto of een veelvoud ervan, kunt afrekenen en als Kerstkaart naar verwanten of vrienden kunt sturen via het Postkantoor van de Kerstman. Het is wel een heel lange rij! Dit laten wij maar overgaan….Een show in het Portugees. Het publiek lacht en lacht … Wij begrijpen er niets van en verlaten de zaal... Buiten is ondertussen de duisternis gevallen. Het hele terrein is een lichtjesfestijn! Rond 7 uur is er een lichtshow: alle verlichte bomen flonkeren door afwisseling van kleuren. Een lust voor het oog! Natuurlijk zijn er de nodige drink- en eetgelegenheden, maar wij houden het bij een warme stroopwafel van Martin Holandesa. Jan is benauwd, dat er opnieuw een stortbui losbarst. De donkere lucht is niet te beoordelen. Ons hefdak is omhoog om de camper af te laten koelen… Het regent dan echt in! Het wachten op een warme pannenkoek kost circa 45 minuten, geeft de mevrouw aan. Zoveel wachtenden voor ons! Liever naar huis om een hapje te eten! Dat is veiliger, alhoewel het jammer is om de gezelligheid achter te laten. En natuurlijk begint het pas uren later opnieuw te regenen…Dat zal je altijd zien! De volgende dag arriveert Sinterklaas met een leger van heuse Zwarte Pieten!!! Geen gedoe!!! In het gebouw voor cultuur en evenementen worden zij ontvangen. Alle kinderen groeperen zich naar hun leeftijd in het desbetreffende vak, want de ruimte is onderverdeeld naar geboortejaren. Het blijkt, dat ruim van tevoren de ouders in een van de winkels melden en meteen afrekenen, voor hoeveel kinderen, onder vermelding van hun leeftijd, zij graag op deze dag zien gerealiseerd, dat hun spruiten uit handen van de Pieten een cadeautje ontvangen. Hun bijdrage wordt door de winkelier omgezet in een cadeau, wat massaal in Sao Paulo of Rio de Janeiro door een keurige deal wordt beklonken. De dochters zijn in de voetstappen van de vader getreden en zetten de traditie binnen de gemeenschap voort. Het is een multiculturele happening!! De zaal is afgeladen! Ontzettend leuk om mee te maken! Sint heeft op het podium plaatsgenomen, waar hij wordt verwelkomd. Talloze Zwarte Pieten ondersteunen hem op het podium, maar andere Zwarte Pieten bewegen zich door de zaal en amuseren de kinderen, terwijl vele kinderen op de foto met de Zwarte Pieten of Sinterklaas worden gezet. Tenslotte vertrekt Sint met zijn stoet Zwarte Pieten op een grote tractor met een grote kar erachter! In stijl voor een boerengemeente van origine! Er blijkt ieder jaar een geweldige interesse te zijn om Zwarte Piet te zijn: overtekend! Voorafgaande is een intake en selectie, gevolgd door instructie. Zij brengen van tevoren huisbezoeken bij degenen, die graag Sinterklaas op bezoek ontvangen met zijn knechten. ZWART speelt hierbij totaal geen rol!!! Zij vinden de discussies in Nederland, die zij via BVN TV meekrijgen, in feite te belachelijk voor woorden! In elke kolonie worden wij hierop aangesproken! Alle rassen trouwen hier met elkaar! De scheiding tussen de verschillende samenlevingsgroepen is reeds jaren geleden begonnen te verflauwen. Binnen de ene gemeenschap eerder dan binnen de andere, afhankelijk van de openheid van de gemeenschap. In dit opzicht blijken Rooms Katholieken wat losser te zijn dan Protestanten, die aanvankelijk meer hechtten aan identiteit en traditie. Voor de Rooms Katholieke Nederlanders is de afstand tot de nazaten van de Portugese Katholieken, die in grote getale het land bevolken, veel kleiner en gemakkelijker te overbruggen dan voor de Nederlandse protestanten. In Brazilië kent men heel veel verschillende kerkelijke groeperingen, hierdoor bestaat er ruimte voor religieuze tradities, maar hiernaast eveneens voor culturele tradities. Echter het hechten aan de eigen Nederlandse identiteit is min of meer verleden tijd. Door versmelting van de verschillende culturen zijn gemengde huwelijken veel meer gemeengoed geworden. Velen van de tweede en derde generatie zijn met een Braziliaanse partner getrouwd. Wie is Braziliaan? Brazilië kent van origine vele nationaliteiten, die zich in de loop der tijd hier hebben gevestigd. Een deel van de Nederlandse emigranten is genaturaliseerd, maar een gedeelte bezit nog altijd de Nederlandse nationaliteit of bezit twee nationaliteiten, zowel de Braziliaanse als de Nederlandse nationaliteit. Nederland blijft aantrekkingskracht behouden, alhoewel Brazilië voor velen hun nieuwe thuisland is geworden en zij zich hier heel gelukkig voelen. De consequentie is, dat je ziet, dat mensen een periode in het ene land wonen en later soms terugkeren naar het andere land. Het maakt niet uit in welke volgorde, om later nogmaals te verkassen… Jongeren kiezen er soms voor om in Nederland te gaan studeren of een Master te gaan doen. Sommigen blijven in Nederland hangen. Anderen keren terug naar Brazilië om zich daar te ontplooien. Familie blijkt altijd voor mensen een bindende factor! Het hele gezin in hetzelfde land maakt doorgaans een gezin gelukkiger… Meer welvaart maakt het tegenwoordig simpeler elkaar te bezoeken, maar de vliegtickets Brazilië -Europa hakken erin.
Al met al lijkt Holambra 1 zich na enorme aanvangsproblemen gedurende vele jaren toch uiteindelijk gunstig te hebben ontwikkeld. Slechte ervaringen met de coöperatie en financiële problematiek hebben ertoe geleid, dat reeds in de jaren 1951-1953 vrij veel boeren zijn verkast naar Nao Me Toque. Onder de Rooms Katholieken was geen grote onderlinge samenhang, waardoor het gemakkelijker was je eigen plan te trekken. Zo is een kleine groep Rooms Katholieken uit Holambra 1 in 1953 naar Tronco vertrokken in de omgeving van Carambei en Castrolanda. In 1959 is er een vestiging in het kustgebied van deelstaat Santa Catarina. In deze dagen oogt Holambra 1 een welvarende gemeente te zijn. Men heeft de bloemen- en plantenhandel enorm uitgebouwd, waardoor zij een belangrijk deel van deze markt in Brazilië innemen. De Nederlandse handelsgeest en commerciële overwegingen hebben Holambra 1 doen uitgroeien tot een toeristische trekpleister! Gedragen door de Brazilianen, die er aan meewerken. Vele toeristen bezoeken jaarlijks deze gemeente. Het Braziliaanse gouvernement stimuleert het behoud van tradities! Minder belasting betalen als panden getuigen van de landsaard van de bewoners en goed onderhouden worden!! Voor een Nederlander niet aan dovemansoren gericht! Het leidt tot vele nieuwe projecten, die in heuse bouwwerken met allerhande geveltjes worden gehuisvest! Ook andere nationaliteiten maken hier dankbaar gebruik van. In de winkelstraat is een Belgisch hotel gevestigd in een mooi pand! Brazilianen zoeken naar identiteit horen wij vertellen. In Brazilië zijn in verhouding tot Europa weinig historische gebouwen en tradities, waardoor men hiervoor iets in de plaats zoekt wat authentiek is. Hierdoor wordt de Nederlandse identiteit onderdeel van de culturele diversiteit, die de Braziliaanse samenleving kenmerkt. Zo vindt Delfts Blauw gretig aftrek op de Boulevard Holandes! Evenals Hollandse kroketten en bitterballen plus pannenkoeken in de Hollandse restaurantjes, Hollandse stroopwafels, Hollands gebak, speculaas en gevulde speculaas. Wij watertanden van deze producten als een echte toerist, die deze lekkernijen ontbeert door een buitenlands verblijf! Natuurlijk kunnen wij het niet laten ons hier aan tegoed te doen!!! Vooruitlopend op Sinterklaas en Kerst voorzien wij onszelf van gevulde speculaas in de vorm van een hart, speculaasjes en een heuse Kerststol met spijs!!! Marie van Zoet & Zout heeft een dochter, die in Groningen de Vakopleiding voor Brood en Banket heeft gevolgd. Moeder en dochter zetten goede producten op de markt! Het Kerstbrood haalt Kerst niet! Wij bekijken wat er in onze ogen het eerst op moet… Deze selectie brengt ons veel vreugde! Lange tijd genieten wij van al deze heerlijkheden! Het bezoek aan Holambra 1 zit er bijna op, want de was kan worden opgehaald om netjes opgeborgen te worden. Wij hebben de molen beklommen om van het uitzicht te genieten en van de Hollandse liedjes, gespeeld op de mondharmonica door Jan en Antoine, terwijl wij op de omgang van de molen een geanimeerd gesprek hebben met Marleen en Antoine. In de middag wandelen wij naar het Emigrantenbeeld om dit karakteristieke beeld te fotograferen, belanden in een ijssalon met heerlijk artesanaal ijs en bezoeken Martin Holandesa om zijn kleine kroketjes te eten en ons te laven, want wij hebben ontzettend dorst door de hitte! Wanneer wij bij Simone het wasgoed ophalen, maken wij een praatje. Haar vader is afkomstig uit Usquert, terwijl haar moeder uit Heerlen afkomstig is. Een combinatie van twee heel verschillend geaarde personen. Haar broer woont op de boerderij, waar zij als kind is opgegroeid en heeft een maatschap met twee collega’s. Echter ook een florerende rozenkwekerij! Elders! Marie heeft ook reeds geduid, dat haar man elders grond heeft aangekocht, waar haar jong overleden zoon zijn energie in heeft gestoken tot glorie van het bedrijf. Waar is elders?