Ondergrondse irrigatie kanalen van een paar eeuwen

Dag 16 Jan staat vroeg op. Half zes beklimt hij het hoogste zandduin achter de camping om de zon op te zien gaan. Hij geniet tezamen met twee andere mannen van de groep van de lichteffecten op het zand en de verscheidenheid van kleuren.
Om 8 uur staat het Paasontbijt voor de hele groep klaar in het restaurant van de camping. Anita heeft voor een ieder een warm vers eitje met een kuikentje erbovenop geplakt en tot slot van het ontbijt twee heerlijke chocolade paaseitjes als toetje van de dag, in aluminiumfolie met een strikje verpakt!
Na het ontbijt de camper gepakt. Het lijkt wel weer een wedstrijd wie het eerste klaar is. Onze stekker van de elektriciteit ligt op het middenveld op de grond. Vriendelijk en handig, maar niet prettig als een ander eroverheen rijdt. Snel in veiligheid gebracht. Wij verlaten de leuk ingerichte camping in Merzouga , keren terug naar Rissani en Erfoud om hier linksaf te slaan naar El Jorf, op weg naar Goulmima, waar wij vanavond zullen overnachten. Voor Erfoud ligt langs de weg het museum voor Fossielen en Mineralen Tahiri. Wij maken hier een stop om een overzicht te krijgen wat hier al gevonden wordt. Een enthousiaste jonge man leidt ons rond en verstrekt informatie. Als wij een algemene indruk hebben , neemt hij ons mee naar de werkplaats om te laten zien hoe zij de fossielen vrij prepareren met een tandartsenboor. Ongelooflijk precies werk! De mannen zijn trots op hun prestaties en demonstreren gaarne hun kunnen. Ondertussen vordert de tijd en vervolgen wij onze reis. Bij El Jorf wordt de weg aanzienlijk minder van kwaliteit. Knoepers van gaten in het wegdek. Grote uithollingen overdwars. De camper krijgt de neiging te gaan dansen over de weg, maar gelukkig heeft Jan de Telma laten installeren: een rem, die via de aandrijfas de wagen elektromagnetisch remt, waardoor de bestuurbaarheid van dit logge gevaarte veel beter onder controle is dan met alleen de voetrem. Dit is een wereld van verschil! De investering waard! Wanneer wij de oude waterputten voor de irrigatie van een oase aan de rechterzijde van de weg zien opdoemen, zoeken wij een parkeerplaats. Een jonge Toeareg komt op ons af, maar wij willen eerst wat eten en drinken alvorens de zaak te bekijken. Zodra wij uitstappen in de zinderende zon, treedt hij uit de schaduw waar hij kennelijk ons op heeft staan wachten om ons te ontvangen en rond te leiden. Het blijkt, dat verschillende families om de kost te verdienen, hun eigen museum hebben opgebouwd. Dat wil zeggen- ik heb niet geteld, ik schat-, dat er vijf of zes of zeven nagenoeg identieke voorbeelden zijn gecreëerd van hoe het vroeger was. Wij zijn ergens in het midden van de rij gestopt, omdat anderen van de groep de eerste hebben gepakt. Puur willekeurig… Onze gids neemt ons mee een heuveltje op en toont ons een oude waterput om ons later af te laten dalen naar een drooggevallen rivierbedding van een ondergrondse rivier, die eeuwenlang de streek van water voorzag, maar door het gebrek aan regen de laatste twee jaar en de zandstormen dichtslibt door het rondvliegende zand. Heel slim is dit door de plaatselijke bevolking als het ware gekanaliseerd met verval om de zoveel meter, waardoor irrigatie mogelijk werd. Om dit te laten zien, heeft de man kaarsjes aangestoken in de onderaardse gang om ons te verrassen en zo zijn familiekunstwerk te laten zien. Het ziet er ontzetten feestelijk uit! Hij is berentrots, dat wij ervan genieten. Hierna worden wij in de nomadentent ontvangen met thee en suiker, de Marokkaanse gastvrijheid! Inbegrepen in de toegangsprijs van de kleine excursie! Als de thee is genuttigd, wordt zowel Jan als Carla een Berbersjaal omgedaan en gaat hij met ons op de foto. Natuurlijk heeft hij van alles te koop: Carla zwicht voor een zilverkleurige Berberarmband met een blauw steentje erin. Hij berust erin, dat wij verder niets kopen. Hij begeleidt ons naar de camper en zwaait ons uit, nadat hij ons uitdrukkelijk heeft verteld, dat wij een volgende keer op zijn grondgebied mogen overnachten met de camper als wij hem weer bezoeken. Om de plek te onthouden vraagt hij ons het uithangbord te fotograferen, zodat wij weten waar wij moeten wezen. Het is werkelijk de moeite waard om hier een bezoek te brengen. Wij hebben genoten van de gastvrijheid van de jonge man. Over een hoogvlakte reizen wij door de zand- en steenwoestijn. Het is een mooie omgeving, maar de weg blijft slecht. Als wij ongeveer 113 km van Merzouga zijn verwijderd, hebben wij de keuze tussen de rode en een witte weg, die door een rivierbedding leidt. Wij kiezen voor de laatste optie. Het blijkt ,dat de witte weg veel beter wegdek heeft dan de druk bereden rode weg! Net door de rivierbedding is het een aardig gerammel, maar het is slechts een kort stukje. Weldra rijden wij de poort binnen van camping Les Tamaris in Goulmima, beheerd door een Franse madame, die niet vriendelijk oogt. Er is een buitengewoon aardige kokkin, die heerlijk kookt! Wij genieten van haar kookkunst. Alleen de prijs van het diner in zo’n afgelegen klein plaatsje is buitengewoon hoog! Hoogstwaarschijnlijk bepaald door de Franse madam. Er is eveneens een man binnen de leiding, die vriendelijk is en zeer behulpzaam als Jan en de timmerman elkaar niet geheel begrijpen. Is hij haar Marokkaanse echtgenoot? Deze avond is het een latertje want het slechte wegdek eist zijn tol. Jan heeft vandaag niet zoveel gereden, maar wel het nodige geklust tussen de bedrijven door. Hij heeft zijn bedrust werkelijk van harte verdiend!