Rondje naar de geverfde rotsen

Dag 26 Gemopper alom! Er zou om 8 uur brood zijn, maar nog steeds geen brood te zien! De baas van de vierwieldrive heeft gisteren aangeboden brood mee te brengen voor het ontbijt. Als hij even voor negen arriveert, wordt hij aan zijn belofte herinnerd. Hij verontschuldigt zich en rijdt meteen naar het stadje terug om met heuse < flutes> terug te komen van een Frans bakkertje, die zich in het stadje heeft gevestigd. Wij hebben Brinta en muesli op en leggen de < flute> in de camper voor de lunch. De anderen, die geboekt hebben voor een tocht, beginnen aan hun ontbijt. Hun chauffeur wacht op hen. Wij vertrekken voor een tocht van vier uur. Richting stad, waar men al druk in de weer is. Vandaag is er markt, net als gister. Elke week op dinsdag en woensdag. Een drukte van belang! Ondertussen een bekend beeld, maar altijd weer boeiend. Het Marokkaanse leven wordt ons steeds meer vertrouwd. De taxichauffeur heeft ons gevraagd: willen wij uitleg in het Frans of in het Engels. Wij kiezen voor het Frans. Wie weet gaan wij het Frans dan steeds beter begrijpen en spreken, want simpel is het niet. Het Frans van de Marokkanen is doorgaans beter dan ons Frans en hun Engels is vaak minder dan ons Engels, om het zo maar te stellen. Aan het eind van het dorp maken wij een bocht naar rechts. Het is ongelooflijk wat wij zien. Het lijkt of wij de winkelstraten van Goes inrijden: kleurige rode klinkers met een metalen goot in het midden om het regenwater af te voeren en de mooiste huizen aan weerszijden. Dit is even wat anders dan al die gatenkaas en ongeplaveide wegen van hobbel de bobbel! Hier wonen rijke Marokkanen! Een wijkje op zichzelf! Wij kijken onze ogen uit! Na sightseeing slaan wij af en rijden een landweg op, waar je werkelijk alleen met een vierwieldrive kan rijden. Onze chauffeur toont ons hoe wij het verschil kunnen onderscheiden tussen amandelbomen en de bijbehorende vrucht en argania en de bijbehorende vrucht. De amandel is ovaler en platter van vorm en de argaanvrucht is ronder om de as en puntiger van vorm. De bladeren zijn duidelijk heel anders: de amandelboom heeft grotere, frêle, geveerde blaadjes (2,5-3cm lang, ongeveer een cm breed op het breedste gedeelte) dan de argaanboom, welke smallere, stugge, meer leerachtige blaadjes heeft als een laurier( 2-2,5cm lang, circa een halve cm breed). De argania is een gekronkelde boom met dunne takjes welke op een scherpe punt eindigen, een boom waar geiten en kamelen gek op zijn vanwege de blaadjes en vruchten. Als je een boom ziet met geiten erin, dan zal dat doorgaans een argania zijn. Het hout is zeer hard en daardoor heel geschikt voor houtskool voor de tajines. De pitten in de vruchten worden gebruikt om argania-olie van te maken. Afhankelijk van de mate van zuivering wordt de olie voor verschillende doeleinden gebruikt. De olie zit in cosmetica en in medicijnen, maar wordt eveneens in de keuken gebruikt om smaak aan salades en tajines te geven, maar wordt ook als lampolie gebruikt. De gids wijst ons op een groep grillige rotsen, bekend als de Hoed van Napoleon. Wij bereiken de beschilderde gladde, ronde rotsen, die de Belgische kunstenaar Jean Verame in 1984 heeft beschilderd met roze, blauwe en turquoise verf, waarvoor hij 20.000 liter verf heeft gebruikt. De rotsen rijzen op als een maanlandschap in deze omgeving. Onze gids heeft ons laten uitstappen, is doorgereden, wacht ginder op ons, terwijl wij tussen de imposante rotsen door wandelen, die zich over een groot oppervlakte uitstrekken. Alhoewel wij aanvankelijk denken, die kunstenaar is niet wijs, vinden wij het de moeite waard om het kunstwerk te bekijken en zijn we blij, dat wij deze plek hebben bezocht. Wanneer wij weer zijn ingestapt, rijden wij de bergen in door kleine oude vervallen dorpjes, die tegen de hellingen aanhangen. Rijdende door het dal belanden wij in de kloof van Ait-Mansour, waar wij door onze gids in het palmenbos worden afgezet om door de kloof te wandelen. Die immense stilte en prachtige natuur! Wat een schitterende plek! Wij vinden deze kloof mooier dan de toeristische Todra-kloof! Aan het eind van de kloof zit de gids bij een cafeetje een thee te drinken, geeft aan, dat er hier een toilet beschikbaar is en eveneens een drankje te bestellen is. Zo zitten wij in het palm bos aan de koffie en genieten van de rust. Hierna stappen wij weer in de auto om het dal verder te bekijken. Tot in het dorp vlakbij de mijn, waar vele mannen uit de omringende dorpen werken en met bussen van de mijnmaatschappij worden opgehaald en weggebracht. Hoe kan de bus over deze smalle weggetjes in deze deplorabele toestand! Worden zij op kruispunten afgezet en moeten zij op eigen gelegenheid zien op hun eigen stekkie te komen? Wij rijden dezelfde weg in tegengestelde richting terug. Het lijkt weer een andere wereld! Voor Tafraoute stopt onze gids en wijst ons op een rots, die een leeuwenkop laat zien. Willen wij nog argaanolie op de markt kopen? Wij vinden het welletjes en slaan zijn aanbod af de souk in te gaan, waarna hij ons naar de camping brengt… Onderweg vertelt de gids, dat hij een Berber is en niet zoveel heeft geleerd als zijn vrouw, die meer kansen heeft gekregen en zelfs haar baccalaureaat heeft gehaald. Zij wonen samen in een woning zonder de familie. Reuze trots vertelt hij, dat zijn vrouw over 6 maanden hun eerste kindje krijgt. Zij werkt niet buitenshuis, want zij wil graag thuis alles verzorgen. Hij werkt als chauffeur en gids voor een baas gedurende de koele maanden. Hartje zomer komt er geen een toerist: zelfs te heet om te werken, vindt hij. Het komt goed uit, dat in deze periode de ramadan is. Vasten en werken is zwaar, vertelt hij. Zijn broer verkoopt kleden, maar voor hemzelf is er geen plek in de zaak. Van zijn eigen geld heeft hij rijlessen genomen en zijn Marokkaans rijbewijs gehaald. Je begint op een circuit te oefenen en erna ga je de weg op. Met 2 maanden heb je je rijbewijs, waarmee je alleen in Marokko mag rijden! Wil je een rijbewijs om in Europa, andere landen of in de hele wereld te rijden, dan zal je aanvullend rijlessen moeten nemen en een ander aanvullend examen moeten passeren. Zo heeft elk land zijn eigen regels…Hij spreekt beter frans dan wij, maar wij komen er tezamen uit. Hij vertelt, dat hij frans in de praktijk heeft geleerd te spreken, maar niet in staat is frans te schrijven. Autodidact! Knap van hem! Hij zorgt goed voor de auto van zijn baas en voor ons: hij rijdt echt keurig netjes, neemt geen risico’s en schat verkeersituaties goed in! Een mens voelt zich prettig bij zo’n chauffeur! Hij is beslist een fooi waard! Wij geven hem geld voor de baby, zeggen wij tegen hem, vanwege zijn rijkunst. Hij blij! Het wasgoed, wat nog steeds in de Tupperware staat, uitgespoeld en opgehangen. Het is warm! Weer om te luieren en te hangen. Carla wil nog naar de souk, maar uiteindelijk komt er niets van, omdat er andere zaken tussendoor lopen. Jan vindt kwart over vier te laat om nog wat te ondernemen. Het wordt inderdaad tussen half zeven en zeven reeds donker, doordat wij hier dichter bij de evenaar zitten. Het is goed zo voor vandaag. Genoeg indrukken opgedaan!