Boa Viagem

Boa Viagem

Walvissen en orka’s staan op ons verlanglijstje. En natuurlijk de Pantanal. Volgens Lonely Planet en internet is het qua jaargetijde perfect voor beide… Alleen zwemmen er geen walvissen in de Pantanal. Een moeilijke keuze! Ian en Sandra keren terug uit Brazilië, evenals Sven en Iris, Nieuw Zeelanders en een Griek. De laatste drie hebben in juli en augustus de Pantanal gedaan, wat zij als ideale maanden hebben ervaren. De modder was voldoende opgedroogd en ingeklonken, waardoor de wegen fatsoenlijk te berijden waren. De vier eersten hebben weet gehad van nauwelijks te onderscheiden wegen en blubber, van vastzitten en er niet op eigen kracht uit kunnen komen. Dat maakt de keuze gemakkelijk: wij gaan NU niet naar de Pantanal op grond van deze verhalen en het weerbericht voor de komende week – onweer en 3 druppels regen -. Vragen om problemen! Wij hebben ons lesje geleerd aan de oever van de Rio Negro tijdens het oversteken met de pont in de gietregen in mei… Eerst de walvissen! Wij vatten het plan op richting Puerto Madryn te rijden in Argentinië. Echter de Braziliëgangers hebben eveneens walvissen gespot… Kiezen… Wederom! Hier komt bij, dat wij in Uyuni vorig jaar mooi de verkeerde soort accu’s hebben aangeschaft, waardoor wij buitengewoon zuunig met elektriciteit moeten omgaan als wij geen aansluiting hebben op het elektrisch net en mobiel, iPad, computer, navigatieapparatuur, oplaadbare batterijen voor verlichting en de accu voor de camera op peil willen houden of water willen koken in de elektrische waterkoker of de boiler of verwarming willen gebruiken, want gasflessen zien te vullen is evenmin een sinecure. Wij hebben startbatterijen in plaats van AGM deep cycle batterijen en dat werkt niet goed! Onvoldoende langdurige stroomvoorziening… Misère! Licht is niet het grootste probleem: met de kippen op stok. Je slaapt lekker vroeg en wordt met het ochtendgloren wakker… De waterketel gebruiken is echter wel een uitdaging als de inverter gaat piepen, omdat je de kritische ondergrens van de accu bereikt! Wij besluiten op zoek te gaan naar AGM deep cycle batterijen in Piriapolis. Heinz heeft gebeld: op voorraad! De man zet een loodaccu op de toonbank… Jan zoekt op internet de gegevens van deze accu. Fout: een STARTaccu! Met behulp van een andere - Engelsprekende - klant wordt duidelijk gemaakt, wat Jans vraag is. Die soort accu is niet op voorraad en kan misschien in Montevideo besteld worden. De baas doet navraag en neemt rond vijven contact op met Heinz. Verschrikkelijk duur: 3x de prijs van in Nederland en wij hebben 3 dezelfde accu’s nodig. Advies van iedereen: ga erom in Brazilië… Daar heb je een veel grotere sortering en een gunstiger prijs! Dit geeft de doorslag: wij gaan naar Brazilië op zoek naar walvissen en geschikte accu’s voor ons dagelijks bestaan. Een nieuw avontuur!
Op internet vindt Jan, dat Chuy als grensplaats een vrijhandelszone kent, waar een goed geoutilleerd bedrijf accu’s verkoopt… Onze eerste pleisterplaats…
De anderen op de camping informeren of wij nu werkelijk gaan vertrekken. Telkens weer willen wij iets anders alsnog regelen voor vertrek, wat de anderen ontzettend vermakelijk vinden. Met blikken vol ongeloof worden wij aangekeken. - Vamos a ver - is de slogan, waarmee wij om de oren worden geslagen. De aanwezige Zwitsers zijn uitgenodigd bij de Oostenrijkse buurman. Wij bieden de aanwezige Duitsers een afscheidsborrel aan en maken er een gezellig vaarwel van. Ieder op zijn eigen wijze. Ondertussen hebben wij heel wat Zwitserduits gehoord, maar rap praten is voor ons niet te volgen. Daarom is dit een gezellige variatie. Tot ieders verbazing vertrekken wij inderdaad. Moet er niet nog een was worden gedraaid of nog iets anders worden geregeld voor vertrek? Wij komen vast vandaag of morgen weer terug… Nu is het onze beurt om te antwoorden : vamos a ver! Niemand ziet ons echter terug!!!
Vanochtend vroeg uit de veren. Een van de merries van Heinz wordt door de hengst van een gaucho gedekt, wat gepaard gaat met vreugdevol gehinnik. Onder de poort door van Paraiso Suizo de Ruta Interbalnearia op. De tolgaardershuisjes bij Solis liggen er verlaten bij. De slagbomen staan omhoog. Zonder tol te betalen mogen wij door. Wellicht vandaag staking van de tolgaarders… Volgens Heinz en Silvia is er wel elke dag een staking van deze of gene… Jammer genoeg is de volgende tolpoort wel bemand of bevrouwd: er zitten namelijk alleen vrouwen! Wij passeren Piriapolis op afstand. Dit keer niet onze bestemming… Van Ruta 10 over op Ruta 9. Via Rocha en Castillos richting de grens van Brazilië. Carla zou graag Ruta 10 zijn blijven volgen, maar Jan vermoedt, dat deze route veel tijd zal vergen, omdat vele kleine dorpen worden aangedaan en wellicht niet overal is geasfalteerd of betonplaten zijn gebruikt. Het is een prachtig landschap: vlak maar lieflijk vol lagunes, vogels en bloemen. Wij zoeken met onze ogen de ombues: een specifieke boom op de pampa. Chuy biedt een douanegebouw aan de Uruguese zijde, wat wel degelijk een opknapbeurt kan gebruiken, in vergelijking met het Braziliaanse grenskantoor. Onverwacht in feite: Uruguay heeft in verhouding tot de omringende landen een vrij hoge levensstandaard en kent veel goed verzorgde gebouwen, zoals op de grens bij Salto. Wij staan versteld over de functionele inrichting van het Braziliaanse gebouw! Een verhoogde vloer voor de douanier, zodat hij op de juiste hoogte zit om de mensen zonder nekkramp aan de balie te woord te staan volgens de normen van de Nederlandse Arbowet... Op beide kantoren worden wij heel vriendelijk geholpen en vlot! De vergelijking aan Foz do Iguacu dringt zich aan ons op, waar wij vorig jaar uren hebben doorgebracht aan de Braziliaanse zijde terwijl het puur om een transit naar Paraguay ging vanuit Argentinië… Wat een ongelooflijk verschil per grenspost! Hierna zoeken wij de zaak, waar accu’s te koop zijn. De man begrijpt meteen, wat Jan zoekt, maar hij heeft dit type niet in het assortiment. Helaas!
Wij besluiten de walvissen als prioriteit te stellen en begeven ons op weg naar de camping, die Jan in gedachten heeft. Niet ver van de grens dichtbij het strand in het rustige dorpje Hermenegildo vinden wij Camping Pachuca: eenvoudig, maar schoon! Water en elektriciteit, toilet en douche, welke wij niet uitproberen, omdat Jan al die losse elektrische draden helemaal niets vindt, gecombineerd met vocht…Wanneer wij ons avondeten nuttigen, horen wij, dat een auto wegrijdt en even later een auto arriveert… Wij slapen als een roos en maken ons de volgende ochtend gereed voor vertrek. Net als wij op het punt staan af te rekenen, stopt een rood witte Volkswagen naast onze wagen. Een oudere man en een vrouw van onze leeftijd stappen breed lachend uit. De man verwelkomt ons in het Nederlands. Zij blijken de avond ervoor door de eigenaar van de camping op de hoogte te zijn gebracht, dat er Hollanders op de camping zijn gearriveerd! Meteen gekomen, maar iedereen dacht, dat wij al lagen te slapen. Onverrichterzake teruggekeerd naar huis… Echter alsnog een poging van Hendrik Johan, zo gezegd: de Hollander. Wij worden uitgenodigd om hen in hun huis te bezoeken en met hen de maaltijd te gebruiken. Zij duiden waar zij wonen en wij worden verzocht vroeger te komen om gezellig te kunnen babbelen. Gelukkig hebben wij kenmerkende Hollandse presentjes voor speciale contacten en duikelen dat op uit het ruim. De vrouw is blij en verrast. Zij herkent, dat Hollanders op de fiets haar 2 jaar geleden iets uit dezelfde collectie hebben geschonken. Het kleedje wordt meteen uit de lade getoverd en getoond. Hendrik geeft aan, dat zijn vrouw onze gift niet zal gebruiken, omdat zij dat zonde vindt. Het zijn haar verzamelprojecten en zij is er zielsgelukkig mee. Hendrik Johan overtreft zijn vrouw in het verzamelen ruimschoots! Tijdens ons bezoek mogen wij een blik op zijn verzameling werpen. Zo toont hij vol trots zijn 3 auto’s, die hij met zijn 84 jaar nog altijd om de beurt gebruikt en bekent, dat het hem aan zijn hart gaat, dat hij indertijd die mooie A-Ford te gelde heeft gemaakt en niet heeft behouden. Een foto laat een prachtige auto zien! Begrijpelijk, dat hij er weet van heeft, ondanks zijn leeftijd. Stapels foto’s van de familie, bonboekjes van zijn ouders, rapporten en een heus opgetekend verhaal over de genealogische geschiedenis van de familie van zijn moeder door een familielid, die indertijd deel uitmaakte van de Tweede Kamer. De naam van de schrijver klinkt ons inderdaad bekend in de oren. In 1951 is Hendrik met zijn ouders en vier broers vanuit de Betuwe naar Pelotas in Brazilië geëmigreerd. Een man, die in Nederlands Indië voor de Nederlandse regering heeft gewerkt, is na de politionele acties werkzaam voor de Nederlandse regering om contacten te leggen in het buitenland voor potentiele Nederlandse emigranten. Er moet een jaarcontract zijn voor werk om het gezin te kunnen onderhouden, want anders gaat het feest niet door! De vader heeft een voorkeur voor de VS of Canada, maar daar is hij niet welkom als voormalig NSB’er. Brazilië heeft andere criteria en verleent toestemming. Voor het gezin achteraf een geluk, want het gezin wordt in Nederland met de nek aangekeken. Ondanks het feit, dat meerdere boerenzonen niet in Duitsland hebben hoeven werken, omdat op verzoek van de burgemeester, de vader in de partij is gebleven en vrijstelling heeft weten te bewerkstelligen voor deze jonge mannen. De vader wilde in de oorlog uit de partij treden, toen hij van de deportaties hoorde. Voor de oorlog lid geworden vanwege de economische crisis. Hij was van mening, dat deze partij de economie zou verbeteren en welvaart zou brengen. Lid van de verkeerde partij…Na een jaar van hard werken om een nieuw bedrijf op te starten, plukt de eigenaresse de vruchten en wordt hij bedankt. Het gezin verkast naar Jaguarao voor een nieuw jaarcontract met de Nederlander, die heeft bemiddeld voor de job in Pelotas. Een desillusie, want de geschiedenis herhaalt zich. Berooid blijft het gezin achter in plaats van mede-eigenaar te zijn geworden in beide gevallen. De vader probeert erna als zelfstandige in de rijst de kost te verdienen, want de zandgrond in deze regio is ongeschikt voor veeteelt of landbouw, terwijl hij van oorsprong boer en tuinder is. Slecht gras voor het vee zonder goede afwatering, waardoor vee en landbouwproducten niet gedijen. In de loop van de vele jaren, die ondertussen voorbij zijn gegaan, is er veel veranderd. Men heeft zijn best gedaan de structuur van de grond te verbeteren en de kwaliteit van het gras wat er nu groeit, is aanzienlijk verbeterd. De hitte blijft echter de moeizame factor in het geheel. Dit zware leven eist zijn tol en brengt het gezin niet bepaald welvaart. Hendrik Johan is zijn eigen weg gegaan. Hij weet zich door studie op te werken en zijn eigen elektronicazaak in een andere stad op te bouwen, die door zijn dochter en zoon is voortgezet. In het stadje Santa Vitoria do Palmar worden wij door hulpvaardige Brazilianen verwezen naar - de Hollander -, die onze taal spreekt en hierdoor ons beter kan helpen om aan Braziliaanse Rials te komen als pinnen bij de 3 verschillende banken niet lukt met onze buitenlandse pas! Wij merken, dat de familie gezien is en gerespecteerd wordt! Het kan verkeren in de wereld. Gelukkig is deze zoon niet het slachtoffer geworden van vooroordelen van en veroordelen door de naaste omgeving…. Voor ons is het een heel bijzondere ontmoeting! Wij genieten van het bezoek en onze gastheer en gastvrouw eveneens! Met recht krijgen wij een koningsmaal opgediend! Wij smullen! Hollandse appelmoes! Zelf gemaakt door Hendrik Jans Braziliaanse vrouw, die dit van hem heeft geleerd. Luxe, want appelen zijn duur! Heerlijk varkensvlees met jus, geserveerd met worteltjes, sperziebonen, rijst, aardappelen en salade. Hij heeft een heus Nederlands Kookboek van de huishoudschool op de Laan van Meerdervoort, waarin hij het recept opzoekt van Drie in de pan en rijstkoekjes, wanneer wij aangeven wat je van restjes rijst kan maken. Is dit niet grappig? In het verre Brazilië bij een 84 jarige Nederlandse man?! Terwijl Hendriks vrouw druk in de keuken bezig is met de voorbereidingen van de maaltijd, wordt letterlijk het gehele huis aan ons getoond en wordt uitgelegd, welke veranderingen in de loop van de jaren zijn aangebracht. Oorspronkelijk als vakantiehuis of 2e huis in gebruik, maar rond de pensionering voor permanente bewoning aangepast. Hij is trots op het feit, dat zij twee toiletten bezitten… Je kunt altijd naar de toilet, omdat voor beiden een toilet beschikbaar is! Nu wij ouder worden kunnen wij dat goed begrijpen, want wij zijn reeds reuze blij met onze eigen toilet in onze camper! Niet iedere Overlander heeft een eigen toilet, wat wij weer een rampenplan zouden vinden! Trots toont hij de moestuin, die aangepast is aan hun leeftijd en niet meer de kolossale afmetingen heeft van weleer. Met uien , worteltjes, sperziebonen, bietjes, aardappelen, kropsla en nog veel meer! Heel zuinig wordt telkens weer zaad verzameld om het volgende seizoen te kunnen zaaien. Dit gaat langzamerhand ten koste van de kwaliteit… De Nederlandse fietsers hebben 2 jaar terug zaad voor prinsessenbonen vanuit Nederland gestuurd tezamen met foto’s. Helaas voor Hendrik Johan! De douane heeft het zaad uit het pakketje gehaald! Dit soort artikelen mogen niet worden ingevoerd! Toevallig heeft Carla een gift van de ZLTO tussen haar bezittingen aangetroffen. Over het hoofd gezien en onwetend, dat dit verboden is. Overjarig door het ongeval op het schip, maar Hendrik Johan is ervan overtuigd, dat het zaad nog zal werken. Wie weet heeft hij alsnog Nederlandse kropsla, als het zaad aanslaat… Hij is er helemaal voor in om het uit te proberen. De camper weer iets lichter! Wie het kleine niet eert is het grote niet weerd… Op de valreep vertelt Hendrik Jan, dat zijn terrein veel uitgestrekter was en hiervan een gedeelte als camping exploiteerde. Een lap grond verkocht en de camping opgeheven. Een mens wil toch niet alle 24 uur ter beschikking zijn… Voor alles is een tijd, meldt Hendrik Jan. Een mens wil toch vrijheid om te gaan en te staan, waar en wanneer hij wilt! Morgen rijdt hij naar Jaguarao – bijna Lagoa Mirim rond, een afstand van heel wat kilometers -, omdat zijn vrouw graag in haar geboorteplaats stemt… Bewonderenswaardig, wat deze man op zijn leeftijd verzet!!!